اتصال اسپلیت تی یا در زمانی روی لوله نصب می شود که در حال انجام عملیات پایپینگ هستیم. یعنی زمانی که خطوط لوله در حال نصب می باشند تا مجتمع صنعتی راه اندازی شود؛ و یا زمانی نصب می شوند که خطوط لوله فعال بوده و سیال درون شان جریان دارد و می خواهیم یک انشعاب جدید روی آن ها ایجاد کنیم. نصب اسپلیت تی در هر کدام از این شرایط دارای الزامات خاص خود می باشد. برخی از این الزامات میان هر دو مشترک است اما برخی متمایزند. فقط نکته این که طبیعتاً نصب اتصال روی خطوط لوله ای که جریان سیال در آن ها زنده است دشواری های بیشتری خواهد داشت.
در خصوص نکات مشترکی که در هر فرایند نصب اسپلیت تی می بایست بدان ها توجه کرد، اصولی هستند که مربوط به خود خط لوله می باشند. اتصال اسپلیت تی از هر نوعی که می خواهد باشد؛ چه فول برنچ و چه ردیوس برنچ، چه جوشی و چه مکانیکی می بایست در بهترین شرایط خط لوله روی آن نصب شود. در درجه اول اتصال از نقاط آب بند خود کاملاً باید روی لوله مماس شود. هر گونه حفره و شکاف میان لوله و اتصال محمل نشتی سیال خواهد بود و می بایست پیشاپیش رفع شود.
برای مثال ممکن است خط لوله دارای زدگی ها و خوردگی هایی روی سطح جانبی خود باشد به نحوی که حین نصب اتصال شکافی میان آن لوله ایجاد شود. ممکن است جنس لوله به گونه ای باشد که دارای آج و نقاط ریز فرورفته باشد. این موارد ارتباطی با ضخامت، جنس و میزان مقاومت لوله ندارند و به خودی خود می توانند باعث شوند اتصال اسپلیت تی به خط با آسیب مواجه شود. در این شرایط دست کم می بایست آن بخش از لوله که اتصال روی آن نصب خواهد شد تراشکاری و صاف شود تا اتصال روی یک سطح صاف و فاقد هر گونه برجستگی و فرورفتگی بنشیند. این امر از اهمیت بالایی برخوردار است.
علاوه بر این، لوله دارای شرایط مساعدی باشد اما در زمان نصب اتصال روی آن شاهد مواد و املاح و رطوبت و مواردی از این دست باشیم. این زائدات حتما می بایست پاک و تمیز شوند تا اتصال اسپلیت تی روی آن به بهترین نحو ممکن انجام شود. خصوصاً در شرایطی که لوله در عمق زمین بوده است سطح آن مملو از خاک خواهد بود. حتماً و بدون شک می بایست پیش از نصب اسپلیت تی سطح لوله کاملاً تمیز شود. رطوبت روی لوله نیز می بایست پاکسازی و خشک شود. چه فرایند نصب به صورت جوشکاری باشد و چه مکانیکی، لوله باید صاف و صیقل، خشک و فاقد هر گونه املاح و خاک باشد تا اتصال به بهترین نحو ممکن انجام شود.
از دیگر نکاتی که می بایست مورد توجه قرار گیرد لایه های پلاستیکی و پلی اتیلنی است که حتی روی خطوط لوله فعال و حاوی سیال نیز بعضاً وجود دارد. لوله در زمان خرید و نصب معمولا لایه هایی از جنس پلی اتیلن یا هر آلیاژ پلاستیک دیگر دارد که برای محافظت از لوله روی جداره خارجی آن کشیده شده است. این لایه ها را می توان با ایجاد حرارت جانبی از لوله جدا کرد و محیط نصب اسپلیت تی را تماماً از آن پاکیزه کرد تا اتصال به بهترین نحو روی لوله قرار بگیرد.
این فیلم فرایند تمیزکاری و آماده سازی برای لوله جهت نصب اسپلیت تی را نشان می دهد. چنان که پیداست عملیات انشعاب گیری روی خط لوله ای در عمق زمین انجام خواهد شد. لوله از هر نوع آلودگی و مواد زائد روی خود پاکسازی می شود و آماده برای انشعاب گیری می شود. اتصال مورد استفاده نیز اسپلیت تی مکانیکی می باشد، به این معنا که اتصال از طریق پیچ و مهره روی لوله نصب می شود. اتفاقاً در خصوص نصب اسپلیت تی مکانیکی می بایست دقت و حساسیت بیشتری را نسبت به اتصالات جوشکاری انجام داد. آب بندی در اتصالات مکانیکی از طریق اورینگ انجام می شود. اورینگ مذکور در محل سدل اتصال قرار می گیرد و مانع خروج و نشتی سیال از محل انشعاب به بیرون می شود. این مکانیزم در مقایسه با اسپلیت تی که از طریق جوشکاری روی لوله نصب می شود ضریب اطمینان پایین تری دارد. اتصالات جوشی از چهار سو دارای خط جوش می باشند که این امر آن ها را در مقابل فشار سیال مقاوم تر می سازد. در حالی که اتصالات مکانیکی از دو سو از طریق پیچ و مهره نصب می شوند و نیز دارای یک اورینگ می باشند. کل ساختار آب بندی این اتصالات به همین وابسته است. نکته دیگر آن که برای اتصالات جوشی نیز می توان از اورینگ استفاده کرد و بنابراین این اتصالات بسیار مستحکم تر عمل می کنند.
مجریان عملیات انشعاب گیری نیز همواره می کوشند تا جای ممکن به جای اتصالات مکانیکی، سراغ اسپلیت تی بروند که از طریق جوشکاری روی خط نصب خواهد شد. با این حال در مواقعی، خصوصاً زمانی که امکان جوشکاری روی خط لوله وجود ندارد چاره جز استفاده از اتصال اسپلیت تی مکانیکی نخواهد بود.
فیلم فوق هم انیمیشنی است از نصب اتصال اسپلیت تی مکانیکی روی خط لوله که آناتومی درونی اسپلیت تی و قطعات ساپورت و پشتیبان آن را نمایش می دهد. در هر صورت هر نوع اتصالی که می بایست روی لوله نصب شود در اهتمام مجری عملیات برای پاک کردن و صاف کردن سطح لوله تغییری حاصل نمی شود. مجری فرایند ساخت اسپلیت تی و نصب آن روی لوله می بایست از این حیث کاملاً با مسئولیت و دقت عمل کند.
اسپلیت تی– ساخت اسپلیت تی- نصب اسپلیت تی