یکی از کاربردهای فیتینگ اسپلیت تی در قطع لوله و بستن جریان سیال از نقطه ای خواهد بود که مد نظر مجری پروژه می باشد. غالباً تصور بر این است که فیتینگ اسپلیت تی فقط برای انشعاب گرفتن جدید در خطوط لوله مورد استفاده قرار می گیرد، در حالی که چنان که پیش تر نیز اشاره شده است، این فیتینگ و موارد کاربردی متعددی دارد و می تواند در زمینه های کاری مختلف مورد استفاده قرار گیرد.
یکی از این کاربردها در قطع کردن لوله و متوقف کردن جریان سیال از نقطه ای از خط لوله است. برای این کار فرایندهای زیر می بایست به انجام برسند:
- در درجه اول اسپلیت تی متناسب با سایز لوله اصلی و سایز ابزارهای مسدود کننده جریان ساخته می شود و روی لوله نصب می شود. در نصب اسپلیت تی روی لوله باید توجه داشت که دقیقاً همان نقطه و با همان زاویه مد نظر مجری پروژه فرایند نصب انجام شود. فیتینگ اسپلیت تی پس از اتمام عملیات قطع جریان از لوله فشار بالایی را تحمل خواهد کرد و از این رو در فرایند ساخت آن باید بیشترین دقت را مبذول داشت. خصوصاً اگر شرایط به گونه ای باشد که هیچ خط فرعی یا خط لوله انحرافی جدید هم روی لوله موجود نصب نشود و سیال در نقطه قطع کاملاً از جریان باز بایستد. در این شرایط فشار وارده بر فیتینگ اسپلیت تی دوچندان خواهد بود و باید تا جای ممکن بر ضریب استحکام آن افزوده شود.
- پس از آن از لوله در محل نصب اسپلیت تی انشعاب جدید از طریق دستگاه ها و لوازم مورد نیاز انجام می شود. این کار نه برای نصب یک خط لوله جدید، بلکه برای دسترسی پذیری لوله انجام می شود. با این گام لوله و سیال درون آن در دسترس قرار گرفته و می توان سایر عملیات ها و فرایندها را روی آن پیاده کرد.
- قطع جریان سیال از طریق دستگاه ها و تجهیزات مربوطه مورد نیاز. با استفاده از این تجهیزات می توان ابزارهای مسدود کننده و قطع کننده جریان سیال را از مجرای اسپلیت تی درون لوله قرار داد و به این ترتیب آن را از ادامه فرایند انتقال سیال به لوله منع کرد. یکی از کارکردهای اسپلیت تی در این فرایند همین نکته است. نصب اسپلیت تی و انشعاب گیری به این منظور انجام می شود تا بتوان تجهیزات قطع کننده سیال را درون لوله قرار داد.
- سپس از بخش قطع شده لوله عملیات برش لوله به روش سرد انجام می شود و به این ترتیب لوله از محل قطع شده سیال پس از اسپلیت تی، به صورت کامل از مجموعه خارج می شود. این فرایند را فرایند برش سرد یا (Cold Cutting) می گویند که از طریق دستگاه های Cold Cutter یا Pipe Cutter به انجام می رسد.
برش سرد و قطع لوله فرایندهایی هستند که می بایست در خصوص شان بسیار دقت داشت. اول آن که باید بخش بریده شده لوله از سایل تخلیه شود تا حین برش در اثر جرقه و مواردی از این قسم دچار سانحه نشویم. نکته دوم این که فرایند باید توسط یک اپراتور متبحر انجام شود تا برش سرد لوله به صورت کامل و دقیق، بدون آسیب رساندن به دستگاه و فرایند انجام شود. بهتر این است که فرایند برش سرد به صورت پیوسته انجام شود و موانعی نظیر شکستن تیغچه برش، قطعی موتور محرک دستگاه و مواردی از این قبیل رخ ندهد. این مورد زمانی بیشتر ضرورت می یابد که یا دارای کمبود وقت هستیم و فرصت تکرار فرایند یا تعمیرات را نداریم، و یا حساسیت خط و شرایط محیطی به گونه ای است که ترجیح بر انجام سریع تر عملیات می باشد. اما نکته سوم و مهم تر انتخاب دستگاه های برش سرد و برش لوله مناسب برای انجام عملیات است.
برای انتخاب نوع دستگاه برش سرد و انتخاب تیغچه های برش و سایر تجهیزات مورد نیاز برای انجام برش لوله در مکان پس از نصب اسپلیت تی می بایست احتیاطات لازم را به خرج داد. لوازم و تجهیزات بر اساس استانداردها و نیز جنس و نوع، و ضخامت لوله انتخاب خواهند شد. هر چه ضخامت بالاتر باشد باید از تیغچه ها و الماسه هایی برای برش استفاده کرد که توان مقاومت بیشتری داشته باشند.
یکی از بهترین برندها در زمینه تحهیزات برش سرد و برش لوله، محصولات شرکت ریجید (Ridgid) آمریکا می باشند که آزمون خود را در زمینه انجام فرایندهای برش سایز در شرایط مختلف پس داده اند. شرکت پیشگام صنعت ابزار بارها و بارها در عملیات های خود به منظور بریدن لوله ها پس از نصب اسپبلیت تی و انجام عملیات های قطع جریان سیال، از دستگاه های برش سرد و برش لوله شرکت ریجید استفاده کرده است و همواره نسبت به عملکرد این محصولات راضی بوده است.
محصولات برش سرد و برش لوله این شرکت در مدل های متنوع و از ابعاد ½ اینچ تا سایزهای بالاتر نظیر ۱۲ اینچ و … را شامل می شوند. از این رو طیف گسترده ای را شامل می شوند. انتخاب نوع و مدل دستگاه برش سردی که برای بریدن لوله استفاده می شود بستگی به مشخصات فنی خود لوله دارد. محصولات ریجید را می توان با استفاده از تجهیزات و قطعات یدکی توانمندسازی کرد و به منظور ارتقای آن ها به سطح کیفیت مناسب برای بریدن خطوط لوله از جنس آلیاژ سنگین، یا لوله های ضخیم می توان از قطعات و ابزارهای پشتیبان برای آن استفاده کرد.
چنان که می بینیم اسپلیت تی دارای کاربردهای متعددی می باشد و در کنار ابزارها و تجهیزات دیگر نظیر دستگاه برش سرد و برش لوله ریجید می تواند در قطع جریان سیال و برش لوله یاری رساند. می توان در کنار روش هایی نظیر برش سرد، از راهکارهای دیگر جهت بریدن خطوط لوله استفاده کرد؛ بسیاری ترجیح می دهند از روش هایی نظیر برش از طریق گاز و هوا استفاده کنند، اما این راهکار سنتی دارای ضریب اطمینان کمتری نسبت به برش سرد می باشد. در برش سرد حرارت ناشی از برش فقط ناشی از اصطکاک میان تیغچه برش دستگاه و خط لوله می باشد و بنابراین گرمای تولید شده بسیار کمتر از حرارتی است که از طریق برش گاز و هوا ایجاد می شود. چنان که می دانیم خطوط لوله حتی پس از تخلیه کامل نیز همچنان ممکن است حاوی باقیمانده های سیال و مواد شیمیاییای باشند که از آن باقی مانده است. این پس مانده ها ممکن است در نتجه واکنش با حرارت احتراق و اشتعال به همراه داشته باشند. از این رو برش سرد لوله روش بسیار مطمئن تری خواهد بود. مازاد بر این استفاده از دستگاه های برش سرد نظیر ریجید می تواند بر اطمینان کار بیش از پیش بیافزاید و به این ترتیب عملیات با بیشتری میزان ایمنی و اطمینان به اتمام برسد.
اسپلیت تی– نصب اسپلیت تی- برش سرد لوله پس از نصب اسپلیت تی