برش اسپلیت تی با تجهیزات زینسر (ZINSER)

در فرایند آماده سازی و تحویل اتصال اسپلیت تی برش قطعات آن از اهمیت بالایی برخوردار است. مواد اولیه و متریال های اسپلیت تی شامل قطعات لوله و یک عدد فلنج متناسب با فشار کار و طراحی خط لوله می باشد. در مراحل آماده سازی اسپلیت تی ما به ترتیب فرایندهای زیر را داریم:

  • تهیه نقشه و طرح اسپلیت تی متناسب با مشخصات فنی خط
  • خرید قطعات و متریال ها
  • آماده سازی تجهیزات، دستگاه ها و ماشین آلات
  • تهیه فلنج متناسب با سایز انشعاب و فشار کاری و طراحی خط، و ضخامت لوله
  • برش لوله از طریق دستگاه هوا برش و بر اساس نقشه آماده و تدوین شده
  • پخ زنی خطوط بریده شده لوله به منظور تسهیل و افزایش کیفیت خطوط جوش
  • جوشکاری نیپل اسپلیت تی روی پد سدل آن
  • جوشکاری فلنج بر روی نیپل
  • سایر اقدامات جانبی نظیر سندبلاست و رنگ آمیزی اتصال اسپلیت تی
  • تحویل به مشتری
برش اسپلیت تی با زینسر
جعبه محصولات هوا برش برند زینسر برای برش قطعات اسپلیت تی

چنان که می بینیم مراحل ساخت اتصال اسپلیت تی فرایندهای متعددی را شامل می شوند که هر یک نیز به نوبه خود زیر فرایندهایی را در بر دارند. در این نوشتار به برش لوله و قطعات آن بر حسب نقشه و کلیشه آماده شده بر اساس نقشه خواهیم پرداخت. برش لوله اسپلیت تی شامل دو نوع برش دورانی خود لوله، و برش خطی لوله خواهد بود. برش را هم می توان از طریق دستگاه beveling machine به انجام رساند و هم تورچ های برش گاز و هوا. بدیهی است که در صورت برش از طریق beveling machine فرایند دقیق تر انجام خواهد شد اما مشروط بر این که جوشکاری تنظیمات و نحوه کار با این دستگاه را بلد باشد.

مراحل برش لوله را می توان به شرح زیر برشمرد:

  • برش قطری لوله متناسب با سایز پدها یا سدل اسپلیت تی بر حسب نقشه
  • برش طولی لوله به منظور دو تکه کردن لوله. چنان که می دانیم اتصال اسپلیت تی یک اتصال دو تکه است و می بایست دو تکه روی خط لوله به هم فیت شده و جوشکاری شوند.
  • برش دورانی میانه پد بالایی به منظور ایجاد مسیر ورودی خط انشعاب جدید. خروجی این برش یک دایره خواهد بود که نیپل اسپلیت تی روی آن جوشکاری خواهد شد.

چنان که اشاره شد استفاده از دستگاه بولینگ برای جوشکاری مرجح است اما در مواردی که جوشکار و برش کار فرایند دارای تبحر و مهارت بالایی می باشد، می توان از مهارت وی برای برش لوله به دقیق ترین شکل ممکن بهره برد. البته مشروط بر این که بهترین ابزارها، دستگاه ها و تجهیزات در اختیار وی قرار داده شود و به صرف تخصص برش کار بسنده نشود.

از جمله ابزارهای مناسبی که باید برای برش لوله مورد توجه قرار گیرد دستگاه ها و ابزار آلات برش و علی الخصوص تورچ های برش می باشند که حرارت برش را به فلز منتقل کرده و به این ترتیب برش را به انجام می رسانند.

برندهای صاحب نام متعدد و متنوعی در زمینه تولید ابزارهای هوا برش موجود هستند که جهت برش قطعات اسپلیت تی می توان از آن ها استفاده کرد. اما یکی از تولید کنندگان معتبر در این زمینه شرکت آلمانی زینسر (ZINSER) می باشد که انواع ابزارهای جوشکاری و برش آن برای سازندگان اسپلیت تی بسیار مثمر ثمر می باشند. این شرکت مجهز به ابزارهای برش سرد لوله نیز می باشد اما در مورد خاص اسپلیت تی و به منظور برش قطعات اتصال اسپلیت تی می توان از مجموعه کامل ابزارهای هوا برش برند زینسر استفاده کرد. از ویژگی های اصلی ابزارهای برش شرکت آلمانی زینسر (ZINSER) می توان به موارد زیر اشاره کرد:

ابزارهای برش دستی اسپلیت تی زینسر
مجموعه ابزارهای برش دستی زینسر (ZINSER) برای سازنده اسپلیت تی
  • دوام بسیار بالا در صورت نگهداری مناسب و تدوین برنامه های تعمیرات و نگهداری پیشگیرانه
  • دقت بالای دستگاه و تنظیمات راحت و ساده برای اپراتورهای سازنده اسپلیت تی. این مورد به ویژه در خصوص تورچ های هوا برش زینسر بیشتر صدق می کند. تنظیم میزان گاز و اکسیژنی که می بایست از مجموعه خارج گردد و ضمن حرارت، فرایند برش قطعات اسپلیت تی را انجام دهد از اهمیت بالایی برخوردار است. ابزار برش دستی زینسر این قابلیت را به استفاده کننده می دهد.
  • تسهیل در تأمین و تهیه این ابزار در بازار داخلی. با توجه به سیاست های مناسب و به روز تجاری شرکت زینسر، ابزارها و دستگاه های این شرکت به سهولت در اقصی نقاط دنیا قابل تهیه هستند و ما نه تنها در بازار داخلی، بلکه در موارد انجام پروژه های آماده سازی اسپلیت تی و انجام انشعاب گیری روی خطوط لوله و مخان در دیگر کشورها نظیر عراق نیز توانسته ایم ابزارهای زینسر را به راحتی به دست آورده و از آن ها استفاده کنیم.

با توجه به آن چه گفته شد محصولات برند زینسر برای تمامی سازندگان اسپلیت تی و سایر قطعات خطوط لوله، و به طور کلی تمامی فعالان در حوزه برش و جوشکاری فلزات قابل استفاده هستند و می توانند از مزایا و کیفیت این محصولات به نحو احسن بهره ببرند.

پرتونگاری یا تست رادیوگرافی اسپلیت تی

ساخت اسپلیت تی به معنای اتمام فرایند و تحویل آن به مشتری نمی باشد. پس از اتمام فرایند ساخت اسپلیت تی می بایست آزمون ها و تست های مورد نیاز روی آن انجام شود. یکی از تست های معمول روی این فیتینگ دو تکه خط لوله تست پرتونگاری می باشد که دارای دقت بسیار بالا و در عین حال حساسیت زیادی نیز می باشد. تست پرتونگاری یا رادیوگرافی به این منظور انجام که نسبت به خطوط جوش قطعات این فیتینگ اطمینان حاصل شود.

ارزیاب و تست کننده بر حسب فشاری که قرار است از جانب سیال و لوله روی اسپلیت تی واد شود تست پرتونگاری را انجام می دهد و تمامی خلل و فرج خطوط جوش را مورد بررسی قرار می دهد. در تست پرتونگاری پرتوهایی با قابلیت و قدرت نفوذ بسیار بالا به نواحی جوش نفوذ می کنند و تمام مشخصات فیزیکی ناحیه جوش را مورد ارزیابی قرار می دهند. اگر نوسانی در خطوط جوش وجود داشت، شکاف ها و خوردگی ها و سوراخ شدگی ها در نواحی جوش وجود داشت، جوش دچار درز و حفره بود و یا خطوط جوش دچار ناپیوستگی و انقطاع بود از طریق تست پرتونگاری قابل ردیابی و شناسایی خواهد بود.

تست رادیوگرافی اسپلیت تی از اهم ملاحظات در تشخیص کیفیت آن است
اسپلیت تی پس از ساخت مورد تست رادیوگرافی یا پرتونگاری قرار می گیرد

در عملیات های مهم، و در مواردی که کارفرما الزام می کند ضرورت دارد که پس از ساخت اسپلیت تی روی آن تست پرتونگاری صورت گرفته و گزارش آن در خدمت کارفرما قرار داده شود. البته در اکثر موارد کارفرما یا شرکت بازرسی مورد نظر کارفرما وظیفه تست رادیوگرافی یا پرتونگاری اسپلیت تی را بر عهده می گیرند اما در مواقعی ممکن است او به داده های سازنده اکتفا کند و به گزارشات او اطمینان کند. در این شرایط وظیفه سازنده است که پس از ساخت اسپلیت تی تست دقیق پرتونگاری روی آن داشته باشد.

لازم به ذکر است تست رادیوگرافی اسپلیت تی یا هر قطعه دیگری می تواند منشأ بروز آسیب و بیماری برای نیروی کار باشد. به همین دلیل احتیاطات لازم در خصوص آن حتما و قطعا باید رعایت شود. مجری پرتونگاری اسپلیت تی در درجه اول باید از مسئول مربوطه پروانه کار را گرفته باشد. این بدان معناست که محیط انجام کار برای تست پرتونگاری یا رادیوگرافی مساعد می باشد. محوطه باید از تمامی افرادی که دخالتی در فرایند تست ندارند تخلیه شود تا آسیبی بر آن ها وارد نشود. پرتوهای ساطع از ابزارهای رادیوگرافی برای بدن بسیار مضر بوده و می توانند آثار و عواقب خود را تا پایان عمر بر پیکر کسانی که در معرض آن قرار گرفته اند باقی بگذارند.

در نتیجه پیش بینی ساز و کارهایی که بر اساس آن ها کمترین تعداد افراد در معرض کمترین میزان از اشعه های پرتو شده قرار گیرند از الزامات محسوب می شود و خود بازرسین و انجام دهندگان تست پرتونگاری اسپلیت تی نیز مجاز نیستند که بیشتر از یک حد زمانی مشخص در محدوده قرار گیرند. در صورتی که فرایند نیاز یه زمان بیشتر داشت بهترین راه تعویض ارزیاب و امدن یک بازرس چدید برای انجام ادامه مراحل تست پرتونگاری اسپلیت تی خواهد بود.

مرزکشی محوطه پرتونگاری از الزاماتی است که در تست اسپلیت تی باید مورد توجه قرار گیرد. پرتونگار همچنین می بایست با استفاده از نوارهای اخطار و سایر ابزارهای منع کننده برای تردد، نظیر چراغ های هشدار دهنده مانع وارد شدن افراد غیر محاز به محوطه ای شود که در آن ها پرتو وجود دارد. همچنین زمان آغاز و اتمام فرایند پرتونگاری اسپلیت تی باید به مسئول محوطه اطلاع داده شود تا اقدامات لازم پیش و پس از انجام تست را مبذول کند. هرگز نباید نسبت به این نوع از آزمون اسپلیت تی بی تفاوت بود، چرا که می تواند منشأ آسیب های جدی بر محیط و نیروی کار باشد. معمولاً بر حسب شدت و مدت زمان انجام تست رادیوگرافی، پرتونگاران تغییر داده می شوند تا میزان پرتو ساطع شده بر بدن آن ها از حد مجازی عدول نکند.

به خصوص در مورد دستگاه ها و ابزارهای تست رادیوگرافی باید توجه ویژه داشت. حتما این ابزارها باید تحت کنترل و بازرسی مستمر قرار بگیرند و یک برنامه مدون تعمیرات و نگهداری برای شان در نظر گرفته شود. در صورتی که قطعات و ابزار کار معیوب باشند ممکن است پرتوهای ساطعه از حد مجاز یا از دامنه کاری مجاز فراروی کرده و به این ترتیب آسیب های پیش بینی نشده به محیط و نیروی کار و حتی افراد غیر دخیل در فرایند وارد کنند. کلیه ابزارها می بایست پس از اتمام فرایند جمع آوری شده و مراقبت ها و نگهداری های لازم بر آن ها انجام شود.

اسپلیت تی یک اتصال بسیار حساس و حیاتی در خطوط لوله به شمار می رود و در صورت بروز ایراد در آن، به خصوص پس از بهره برداری، می توان گفت که نه یک خط، بلکه دو خط لوله دچار ایراد عملکردی خواهند شد و مجتمع صنعتی از دو سو دچار ضرر و زیان می شود. از این رو هم فرایند ساخت اسپلیت تی و هم بازرسی و تست آن باید به دقیق ترین و بهترین شکل ممکن انجام شود. تست رادیوگرافی یا پرتونگاری ابزاری مطمئن جهت ارزیابی خطوط جوش اسپلیت تی محسوب می شود و به این دلیل دارای کاربرد حائز اهمیت است، از این رو در اغلب موارد از این تست بهره گیری می شود. توصیه می شود تست پرتونگاری اسپلیت تی در ساعات شب و زمانی انجام گیرد که تردد به کمترین میزان خود می رسد. بهتر آن است که این نوع تست ها در مجاورت اماکن عمومی و محل های گر تردد انجام نشود و تا جای ممکن در خلوت و بدون حضور افراد غیر دخیل به انجام برسد.

تست پرتونگاری
تست رادیوگرافی

از این دست توصیه ها برای انجام تست رادیوگرافی اسپلیت تی بی شمار هستند، اما به طور کلی می توان گفت تخلیه محل انجام کار از هر گونه نیروی انسانی جزو اولویت هاست که بر ضریب اطمینان فرایند می افزاید. افراد پرتونگار باید مجهز به ابزارهای ایمنی و حفاظت فردی باشند، با میزان سنج و دستگاه رادیومتر میزان پرتوهای ساطع شده در محیط تست اسپلیت تی را ارزیابی کنند و در سر موعد محیط را تخلیه کنند و افراد جایگزین را جانشین خود سازند تا آسیبی متوجه شان نشود.

موارد فوق بخش هایی از نکات ایمنی بود که در خصوص تست پرتونگاری اسپلیت تی گوشزد گردید. بی شک رعایت این قسم دستورالعمل ها و الزامات هم به پیشبر فرایند کمک می کند، هم محیط را سالم نگه دارند و هم آسیبی به نیروی انسانی و افراد متفرقه وارد نکنند.

تورچ جوشکاری میگ مگ (MIG/MAG) برای ساخت اسپلیت تی

جوشکاری فیتینگ اسپلیت تی بدون شک یکی از مهم ترین فرایندها در روند ساخت اسپلیت تی به شمار می رود و به همین دلیل در خصوص آن باید بیشترین دقت را مبذول داشت. اصلی ترین کارکرد این فیتینگ خط لوله حفظ عملکرد خود یبه عوان یک سه راهی روی خطوط لوله است که به منظور انشعاب گیری استفاده می شود.

برای ساخت سه راهی دو تکه اسپلیت تی ابتدا به ساکن نیاز به متریال هایی همچون قطعات لوله متناسب با سایز خط لوله اصلی و سایز خط انشعابی داریم. دو سر مستقیم اسپلیت تی روی لوله نصب می شوند و از این رو باید هم سایز با ابعاد لوله باشند، اما این فیتینگ دارای یک سر انشعابی نیز خواهد بود که به صورت عمود یا زاویه دار روی پدهای اسپلیت تی نصب و جوشکاری می شود.

قطعات لوله تهیه شده متناسب با سایز لوله اصلی و انشعاب، فشار خط و نوع سیال و متغیرهایی از این دست، می بایست بر حسب نقشه طراحی شده مهندسی split tee برش زده شوند. سپس قطعات بریده شده روی یکدیگر نصب می شوند و در نهایت خروجی کار که یک سه راهی دو تکه خواهد بود که روی خط لوله به هم جوشکاری می شود. به این ترتیب اسپلیت تی روی لوله نصب می شود. کلیه فرایندهای نصب قطعات، و نصب اسپلیت تی روی لوله از طریق جوشکاری قوس الکتریکی یا جوش آرگون TIG به انجام می رسند و اصلی ترین متغیر در تعیین میزان استحکام این فیتینگ همین کیفیت جوشکاری انجام شده قطعات روی هم و split tee روی لوله خواهد بود.

بر این اساس باید در خصوص جوشکاری اسپلیت تی روی لوله بیشترین دقت و وسواس را به خرج داد تا از بروز آسیب پس از نصب این فیتینگ روی خط لوله پیشگیری شود. چنان که می دانیم بروز هر گونه ایراد از جانب اسپلیت تی پس از نصب و بهره برداری از انشعاب تبعات سنگینی به همراه خواهد داشت و شاید مدیران مجتمع را وادار کند که فعالیت های خط را متوقف کنند تا بتوانند ایراد رخ داده را رفع کنند. از همین حیث باید احتیاطات ویژه حین ساخت و نصب اسپلیت تی روی لوله به انجام برسد تا در زمان عملیاتی شدن فیتینگ مشکلی در کار رخ ندهد.

ساخت اسپلیت تی و نصب روی لوله از طریق جوشکاری
ساخت و نصب فیتینگ اسپلیت تی

به منظور افزایش کیفیت جوشکاری علاوه بر بهره گیری از جوشکاران متبحر و واجد صلاحیت جوشکاری روی خطوط لوله، و استفاده از ابزارهای مناشب جوشکاری نظیر الکترودها، فیلرهای جوش آرگون، ماشین آلات جوشکای مناسب و نظایر آن، می بایست از بهترین تورچ های هوا برش و جوش آرگون استفاده شود. برش قطعات اسپلیت تی معمولاً از طریق هوا برش انجام می شود و برای این که کیفیت خطوط برش به بهترین و مناسب ترین شکل ممکن از کار در بیاید باید از تورچ هوا برش مناسب استفاده شود. برندهای متعددی در این زمینه تولیدات باکیفیت را ارائه می دهند و می توان از آن ها خروجی های مطمئنی دریافت کرد. یکی از برندهای صاحب نام در زمینه تولید تورچ های جوشکاری شرکت میگ مگ (MIG MAG) می باشد که در پروژه های ساخت اسپلیت تی و سایر فیتینگ های خطوط لوله بسیار مورد استفاده قرار می گیرد.

تولیدات تورچ جوشکاری آرگون شرکت میگ مگ دارای سیستم های انتقال حرارت بسیار دقیق و مناسب بوده و به این ترتیب می توانند ابزاری مناسب برای جوشکاری TIG یا همان آرگون باشند. برای ساخت اسپلیت تی در اغلب موارد جوشکاری آرگون نیز مورد نیاز می باشد، خصوصاً برای خطوط جوشی که از حساسیت بالایی رخوردار بوده و فشار بالایی را تحمل می کنند، استفاده از جوشکاری آرگون ضروری است. برای مثال برای نصب فلنج روی نیپل split tee باید از این جوشکاری استفاده کرد. نحوه اتصال و کیفیت نصب فلنج روی اسپلیت تی از اهمیت بالایی برخوردار است و به همین دلیل باید در خصوص آن حساسیت ویژه به خرج داد.

استفاده از فیلر مناسب، استفاده از تورچ جوشکاری باکیفیت، ابزار آلات و دستگاه های استاندارد، جوشکاران متبحر در زمینه جوش آرگون، فضای کاری مناسب و مؤلفه هایی از این دست برای جوشکاری آرگون بسیار مهم می باشند. انواع تورچ های جوشکاری میگ مگ در این زمینه می توانند یاری رسان ما برای ساخت اسپلیت تی به بهترین نحو ممکن باشند. محصولات این شرکت دارای تنوع بالا بوده و هر مدل محصولات تورچ جوشکاری میگ مگ مناسب با کارکرد خاص خود خواهد بود. از این رو بهره گیرنده از تورچ های میگ مگ باید آشنایی ضمنی با انواع مدل ها و کارکرد هر کی داشته باشد تا بتواند به بهترین نحو از این ابزارها برای ساخت اسپلیت تی بهره ببرد.

تورچ جوشکاری میگ مگ مناسب برای ساخت اسپلیت تی
برای ساخت اسپلیت تی باید از ابزارهای مناسب نظیر تورچ جوشکاری میگ مگ (Mig Mag) استفاده شود

تورچ های جوشکاری میگ مگ دارای تلورانس بسیار پایین بوده و همچنین عمر و دوام بالایی را نیز دارند. همین فاکتورها بیاری از فعالان در زمینه جوشکاری خطوط لوله و فیتیتنگ های آن ها نظیر اسپلیت تی را به استفاده از محصولات میگ مگ راغب کرده است. ما هم به عنوان یکی از واحدهای فعال در زمینه ساخت اسپلیت تی و نصب آن روی لوله ازاین تورچ ها استفاده کرده و نتایج مثبتی را که خروجی آن ها بر فرایند داشته است به عینه مشاهده کرده ایم. باید اشاره شود که ما خود مجری عملیات های انشعاب گیری از خط لوله می باشیم و به این لحاظ عملکرد اسپلیت تی هایی که شاخته ایم را پس از انشعاب گیری خود مورد آزمون و ارزیابی قرار داده ایم. خوشبختانه در تمامی عملیات هایی که طی سال های متمادی روی خطوط لوله انجام داده ایم هیچ گاه ایرادی از جانب تورچ های جوشکاری میگ مگ متوجه ما نشده است و به همین دلیل این برنده یکی از برندهای مطمئن و صاحب اعتبار برای ما جهت انجام فرایندهایی نظیر ساخت اسپلیت تی و انشعاب گیری تبدیل شده است.

برش قطعات اسپلیت تی با تورچ ایساب (ESAB)

اسپلیت تی از اتصالات بسیار کاربردی در خطوط لوله می باشد که با توجه به استحکام و ضریب ایمنی بالاتری که نسبت به سایر اتصالات در خطوط لوله دارد بیش از آن ها برای انشعاب گیری مورد استفاده قرار می گیرد. فیتینگ اسپلیت تی معمولاً دو نوع اسپلیت تی های اکسترود و اسپلیت تی های ساخته شده با روش جوشکاری را شامل می شود. در خصوص ترجیح هر یک بر دیگری، فرایندها، نظرات کارشناسان و خبرگان مهندسی و طراحی خطوط لوله است که تعیین می کند کدام نوع از اسپلیت تی مناسب برای انشعاب گیری از یک خط لوله به خصوص می باشد.

در حالت کلی ترجیح نوع اسپلیت تی ملاحظات فنی  ایمنی تعیین کننده خواهند بود و نمی توان حکم کلی صادر کرد. گرچه اسپلیت تی های اکسترود قابلیت و کارایی و مقاومت بالاتری دارند اما نمی توان این حکم را برای تمام انشعاب ها تعمیم داد. در این خصوص تیم های طراحی و برنامه ریزی مجتمع تصمیم خواهند گرفت. اگر نظر تیم برنامه ریزی مبتنی بر استفاده از اسپلیت تی ها از نوع جوشکاری بود می بایست اقدامات لازم برای ساخت قطعه را به انجام رساند.

برش قطعات فیتینگ اسپلیت تی با تورچ ایساب
برش قطعات اسپلیت تی با تورچ برش هوا ایساب (ESAB)

اسپلیت تی جوشی بر خلاف اتصال یک تکه اکسترود دارای چند قطعه است که ابتدا از لوله ها متناسب با نوع و سایز انشعاب برش داده می شوند و سپس روی همدیگر جوشکاری می شوند. اسپلیت تی دارای یک پد یک تکه پایینی، و یک پد بالایی است که بر حسب سایز انشعاب یک نیپل روی آن جوشکاری می شود. پدها و نیپل ابتدا به ساکن بر حسب نقشه اسپلیت تی برش داده نمی شوند. یکی از روش های رایج برای بریدن لوله و درآوردن قطعات split tee روش برش از طریق دستگاه هوا برش می باشد.

دستگاه هوا برش شامل قطعات و اجزای زیر است:

  • کپسول هوا برش
  • رگلاتور
  • شیلنگ های گاز
  • شیر یک طرفه
  • تورچ برش

چنان که اشاره شد یکی از قطعات مورد نیاز برش گاز و هوا تورچ می باشد. کیفیت تورچ برش از جمله نکات بسیار مهم در کیفیت خروجی برش می باشد. در صورتی که این دستگاه عملکرد نادرستی داشته باشد می توان با مشکلاتی نظیر زیر مواجه شد:

  • در صوتی که بست ها و مهره اتصال آن مشکل داشته باشد با نشتی هوا مواجه خواهیم بود که متعاقب آن فشار سیال پایین آمده و برش split tee با مشکل مواجه خواهد شد.
  • در صورتی که دریچه خروج یا سر مشعل تورچ ایراد داشته باشد مشعل خروجی دچار ایراد خواهد شد و این امر بر برش لوله اثر منفی خواهد گذاشت.
  • در صورتی که شیر تنظیم فشار تورچ دچار مشکل باشد در تنظیم دقیق میزان فشار مطلوب دچار ایراد خواهیم شد و این امر آثار خود را بر ساخت اسپلیت تی خواهد گذاشت، چرا که برش اسپلیت تی با مشکل رو در رو خواهد شد.
  • اگر محفظه اختلاط دچار هر گونه ایرادی شود ترکیب مناسب میان گاز و اکسیژن جهت برش لوله حاصل نیامده و به این ترتیب در برش لوله حین ساخت اسپلیت تی به مشکل خواهیم خورد.

موارد ذکر شده برخی از ایراداتی است که می تواند بر کار برش قطعات اسپلیت تی وارد شود. این ایرادات از ناحیه تورچ خواهند بود و می بایست اقدامات اصلاحی را به صورت پیشگیرانه اتخاذ کرد تا شاهد ایراداتی از این دست نباشیم. یکی از راه های رفع اصلاحی ایراد استفاده از برندهای مناسب در خرید و استفاده از تورچ های برش می باشد. می بایست حتی الامکان از تورچ هایی استفاده شود که دارای ضریب یفیت بالایی باشند و بتوان در دراز مدت از آن ها استفاده کرد. معیارهای انتخاب یک تورچ مناسب هوا برش چهت برش قطعات split tee را می توان به شرح زیر برشمرد:

  • دارای شیر تنظیم مناسب با دقت بالا در تنظیم باشد تا اپراتور ساخت اسپلیت تی از این حیث دچار ایراد نشود.
  • بست ها و مهره های آن باید بیشترین ضریب استحکام را داشته باشند تا در مقابل باز کردن و بستن مکرر دچار آسیب و هرز شدگی و شکستگی و ترک خوردگی نشوند.
  • سر مشعل تورج باید کارکرد خود را به بهترین شکل ممکن انجام داده و متناسب با تنظیمات اپراتور مشعل را خارج کند تا امر برش لوله برای ساخت اسپلیت تی به بهترین نحو ممکن انجام شود.
  • تورچ مذکور باید دارای دوام بالا باشد تا بتوان در میان مدت با بهترین کارآیی و بهره وری از آن استفاده کرد. در غیر این صورت ناچار خواهیم بود که مدام تورچ های جدید را خریده و برای برش لوله مورد ارزیابی و تست قرار دهیم.
  • مشتریان در زمینه ای مشابه از این برند استفاده کرده باشند و نسبت به کیفیت و دوام عملکردی آن رضایت خود را اعلام کرده باشند.
تورچ ایساب برای ساخت اسپلیت تی به کار میرود.
تورچ ایساب مناسب برای برش قطعات و ساخت اسپلیت تی

تورچ های هوا برش ایساب (ESAB Torch) از جمله شناخته شده ترین و معروف ترین برندها در زمینه تولید تورچ های هوا برش محسوب می شوند و از این حیث بسیاری از مشتریان کارکشته از این برند برای جریان امور خود استفاده خواهند کرد. ما در پروژه های متعدد ساخت اسپلیت تی از برند ایساب برای تهیه تورچ برش هوا استفاده کرده ایم و خوشبختانه همیشه بازخورد مثبت از محصولات این شرکت دریافت کرده ایم. بروز ایراد از جانب تورچ هوا برش بر کیفیت اسپلیت تی تأثیر منفی مشهودی خواهد گذاشت و از این حیث انتخاب تورچ مناسب از اهمیت بالایی برخودار است.

ساخت اسپلیت تی برخلاف ظاهر ساده انگارانه اش اما دارای پیچیدگی ها و متغیرهای تعیین کننده عدیده می باشد. در این نوشتار فقط به یکی از متغیرها در ابعاد کوچک آن اشاره رفت، اما با ابن وجود آثار منفی و آسیب زایی که همین متغیر کوچک می تواند داشته باشد را مرور کردیم و پی بردیم که همین آیتم می تواند چه تبعاتی به همراه داشته باشد. بنابراین فرایند ساخت اسپلیت تی را هرگز نباید ساده گرفت. این فیتینگ قرار است که برای مدت های مدید به عنوان ورودی انشعاب جدید ایفای کارکرد کند و از این حیث بی توجه به هر یک از این متغیرها می تواند کیفیت این کارکرد را به طرز مشهود و ملموسی زیر سؤال ببرد.

ارزیابی ریسک اسپلیت تی، نشتی کسپول هوا برش

چنان که در نوشتارهای پیشین اشاره شد در فرایند ارزیابی ریسک اسپلیت تی متغیرهای تعیین کننده عدیده ای دخیل می باشند. ساخت اسپلیت تی یک فرایند چند مرحله ای بوده و نیازمند تجهیزات و مواد و متریال های متعدد است. در فرایند ارزیابی ریسک، و در قسمت ساخت این فیتینگ باید تمامی این متغیرها مورد توجه قرار گیرند تا اقدامات اصلاحی لازم رد خصوص شان مبذول شود و پیش از انجام پروژه از بروزشان ممانعت شود.

در نوشتارهای پیشین اشاره ای به ارزیابی ریسک ساخت اسپلیت تی، الزامات و محدودیت ها، و قید و بندهای آن انجام شد و برخی آیتم های این ساز و کار مورد بررسی قرار گرفت. در این بخش به یکی دیگر از ایرادات احتمالی حین ساخت اسپلیت تی می پردازیم و آن زمانی است که در حین اجرای فرایند ساخت با مشکلی نظیر بروز نشتی در کپسول گاز و هوا حین برش قطعات لوله مواجه شویم.

برش پد اسپلیت تی بمنظور ساخت اسپلیت تی
برش پد اسپلیت تی، محل ورودی نیپل، از طریق هوا برش

منشأ ایراد

این ایراد زمانی رخ می دهد که یکی از اتصالات دچار نشتی شود.چنان که می دانیم در فرایند برش گاز و هوا اکسیژن متراکم با فشار در نتیجه حرارت با لوله واکنش نشان داده و آن را می برد. زمانی که فشار اکسیژن وارده به هر دلیلی از حد لازم کاسته شود عملیات برش با ایراد و اختلال مواجه خواهد شد. برای یافتن منشأ این افت فشار می بایست از ابتدا تا نتهای فرایند تزریق گاز اکسیژن را مورد بررسی قرار دهیم. در ابتدای این فرایند کپسول اکسیژن را داریم، روی کپسول دستگاه های مانومتر تنظیم کننده و نشان دهنده درجه فشار اکسیژن خروجی از کپسول نصب می شوند. در ادامه زنجیره تزریق، شیلنگ های اتصال انتقال دهنده اکسیژن را داریم و در انتهای این زنجیره نیز یک تورچ هوا برش روی شیلنگ نصب می شود که آن نیز دارای تنظیم گر درجه فشار است.

اگر در حین فرایند هر یک از اتصالات مذکور دجار ایراد شوند ما با نشتی اکسیژن و در نتیجه بروز ایراد مواجه خواهیم بود. بعضی اوقات نصب نادرست مانومتر روی کپسول باعث این امر می شود، گاهی اوقات محل اتصال شیلنگ ها به مانومتر ایراد دارد و در برخی موارد دیگر نیز محل نصب تورچ روی شیلنگ دچار ایراد است. برای هر یک از این موارد باید اقدامات اصلاحی پیشگیرانه اتخاذ شود تا ساخت اسپلیت تی با ایراد مواجه نشود. اسپلیت تی باید دارای قطعات همگن با سطوح و خطوط برش صاف و صیقل باشد. اگر در حین برش به دلیل بروز مشکلاتی از این دست، قطعات اسپلیت تی دچار سطوح غیر صیقل و نا هموار باشند رفع ایراد دو چندان مشکل خواهد شد. بنابراین پیش از بروز ایراد در اسپلیت تی باید به فکر افتاد.

از سوی دیگر در برخی موارد ممکن است تمامی این اتصالات عملکرد درستی داشته باشند اما خود ابزارها دارای ایراد باشند. برای مثال تصور کنید که شیلنگ خود دارای سوراخ و پارگی باشد و نشتی از محل خود شیلنگ باشد. در این صورت نیز ساخت اسپلیت تی با مشکل رو در رو خواهد بود. یا برای مثال شیرهای تورچ یا مانومتر دچار ایراد باشند؛ در این حالات نیز می توانیم چنین مشکلاتی را در ساخت اسپلیت تی تجربه کنیم که به هیچ وجه مطلوب فرایند نمی باشند.

انتخاب اتصالات و ابزارهای مناسب و مطابق با استانداردها از جمله لوازم ابتدایی در ساخت اسپلیت تی محسوب می شوند. ضمن این که این اتصالات و ابزارها باید مدام مورد بررسی و پایش قرار گیرند، برنامه های تعمیرات و نگهداری پیشگیرانه برای شان تدوین شده باشد و روند اجرایی نگهداری این ابزارها مطابق با برنامه مذکور عملیاتی شود. اگر می خواهیم فیتینگ اسپلیت تی بدون سطوح ناهموار ساخته شود باید تمامی این قواعد و ضوابط را رعایت کرده باشیم.

از جمله دیگر نکاتی که باید در این خصوص مورد توجه قرار گیرد کالیبره کردن مانومتر و تورچ است. مجری فرایند ساخت اسپلیت تی هرگز نباید از جانب بی کیفیتی این ابزارها دچار ایراد و اشتباه شود. این ابزارها اجزای ماهوی کار ساخت اسپلیت تی می باشند و باید نسبت به آن ها حساسیت به خرج داد.

تجهیزات هوا برش برای ساخت اسپلیت تی
تجهیزات مورد نیاز برای برش قطعات اسپلیت تی از طریق هوا برش

مستندات ارزیابی ریسک باید راهکارهای پیشگیرانه دقیق نسبت به هر یک از ایرادات احتمالی مذکور را در نظر گرفته باشند، در غیر این صورت فرایند دچار مخاطره خواهد شد.

علائم ایراد

با توجه به این که نشتی اکسیژن قابل رؤیت با چشم نمی باشد تشخیص علایم مبنی بر نشتی با بازرسی چشمی هرگز ممکن نمی باشد. تشخیص فرایند مستلزم این است که ایراد به آن درجه و شدتی رسیده باشد که فرایند با خدشه مواجه شود. برای مثال زمانی که نشتی گاز خیلی بالا باشد طبیعتاً فشار اکسیژن به طرز مشهودی پایین آمده و در نتیجه آن اصلا فرایند برش امکان پذیر نمی شود. یعنی کپسول هوا برش توان برش لوله اسپلیت تی را نخواهد داشت. از این طریق است که تیم ساخت اسپلیت تی پی به ایراد مطروحه خواهند برد. البته باز هم پیدا کردن منشأ ایراد مستلزم بازرسی تک به تک ابزارهای ذکر شده است.

اما در مواقعی ممکن است با مشکلاتی نظیر نشتی مواجه شویم اما شدت نشتی آن قدر نباشد که باعث وقفه در فرایند شود و برش لوله اسپلیت تی ولو با کیفیت پایین تر ادامه داشته باشد. در این صورت تنها راه تشخیص تنها در یک نکته خواهد بود؛ حساس شدن نسبت به کیفی برش لوله اسپلیت تی. وقتی اپراتور ساخت متوجه می شود که خطوط برش دارای ناهمواری و ناهمگنی می باشد باید نسبت به ادامه فرایند حساس شود و فرایند را قطع کند تا ایراد مذکور شناسایی شود. قطع فرایند نییز به معنای انداختن یک شکاف در فرایندی است که ماهیتاً می بایست پیوسته باشد.

با توجه به این توضیحات بهترین راهکار برای ممانعت از بروز نشتی حین برش لوله ها در فرایند ساخت اسپلیت تی انجام اقدامات پیشگیرانه خواهد بود که برخی از آن ها به شرح زیر برشمرده می شوند:

  • انتخاب تورچ هوا برش مناسب و با کیفیت
  • انتخاب مانومتر با کیفیت و برند معتبر
  • اطمینان از شیلنگ مورد استفاده جهت تزریق اکسیژن
  • اطمینان از مکانیزم نگهداری و تعمیرات ابزارهای مذکور
  • اطمینان از صحت خروجی کپسول هوا برش
  • بهره گیری از اپرتورهای متبحر در ساخت اسپلیت تی