جوشکاری اسپلیت تی و ابزارهای مورد نیاز

یکی از فرایندهای اصلی در ساخت اسپلیت تی جوشکاری می باشد. فرایند جوشکاری فرایندی است که از طریق آن قطعات فیتیتگ به هم متصل می شوند و سپس متعاقب فیت شدن روی لوله، به هم جوشکاری می شوند. جوشکاری اسپلیت تی یک فرایند دشوار و دارای حساسیت های ویژه است. اپراتورهای جوشکار اگر تخصص در جوشکاری خطوط لوله نداشته باشند، اگر دارای ذهنیت مهندسی در خصوص طراحی فیتینگ نداشته باشند، اگر توان تجزیه و تحلیل و آنالیز نداشته باشند و اگر مهارت در فیت آپ کردن قطعات و اجزای اسپلیت تی روی همدیگر نیز نداشته باشند، بدون شک فرایند ساخت اسپلیت تی با دشواری های عدیده ای مواجه خواهد شد.

ساخت اسپلیت تی و نصب آن روی لوله از طریق جوشکاری
اسپلیت تی- ساخت و نصب روی خط لوله

این فیتینگ کلیدی ترین ابزار در اتصالات خطوط لوله است و حکم شاهراه و دروازه ورودی انشعاب جدید را دارد. از این رو در ساخت آن و نصب آن روی لوله هیچ گونه بی توجهی جایز نیست. عواملی که در بالا برشمرده شد، به اپراتور و تیم اجرایی ساخت اسپلیت تی منحصر می شد، اما ساخت یک split tee با کیفیت نیازمند ابزار کار مناسب نیز می باشد. جوشکاری علاوه بر دانش، تجربه و مهارت خود، باید مجهز به ابزارهای دقیق اندازه گیری، ابزارهای جوشکاری مناسب، لباس و دستکش متناسب با عملیاتی که انجام می دهد، ماسک مناسب و نیز سایر ادوات مورد نیاز برای انجام فرایند ساخت اسپلیت تی باشد. در ادامه به معرفی برخی از ابزارهای مورد نیاز برای جوشکاری خوب اسپلیت تی و ساخت یک فیتینگ مطمئن خواهیم پرداخت:

  • دستگاه جوش مناسب: دستگاه جوشی که برای ساخت split tee مورد استفاده قرار می گیرد، باید از کیفیت بالایی برخوردار بوده و آزمون خود در زمینه جوشکاری دقیق را پس داده باشد. دفت بالا، ضریب تلورانس پایین و دوام بالا معیارهای انتخاب یک دستگاه جوش مناسب برای انجام فرایند ساخت اسپلیت تی و نصب آن روی لوله است.
  • ابزارهای جوشکاری نیز باید سالم و با کیفیت باشند. خصوصا کابل اتصال دستگاه به برق، و نیز کابل های الکترود و اتصال باید عاری از هر گونه خرابی، لختی و مواردی از این قبیل باشند. در صورت عدم رعایت این مهم حتی احتمال بروز آسیب های انسانی نیز می رود. برق گرفتگی یکی از تبعات عدم توجه به سلامت کابل ها می باشد.
  • الکترودها باید دارای کیفیت بالا باشند. استفاده از الکترودهای مناسب از برندهای معتبر می تواند بر کیفیت جوشکاری قطعات اسپلیت تی تا حد بسیار زیادی بیفزاید. استفاده از آون های مناسب الکترود نیز از جمله مواردی است که باید در قبال آن حساس بود. عدم کارکرد مؤثر آون بدون شک بر کیفیت جوشکاری قطعات اسپلیت تی آسیب خواهد رساند.
  • ابزارهای اندازه گیری مناسب: اندازه گیری مقیاس ها و فیت آپ کردن قطعات اسپلیت تی روی همدیگر از جمله مواردی هستند که می بایست مورد توجه ویژه قرار گرفته شوند. فیت آپ نهایی دو تکه SPLIT TEE روی لوله نیز از نکات دیگری است که باید نسبت به آن توجه ویژه داشت. فیت آپ در چند مرحله فرایندی حساس محسوب خواهد شد. ابتدا به ساکن در تقسیم بندی لوله به دو تکه یا دو پد، اندازه گیری ها باید دقیق باشد به طوری که پدها روی لوله کاملاً به هم فیت شوند. در مرحله دیگر برشی که بر روی پد بالایی زده می شود تا نیپل روی آن متصل شود. در خصوص ناحیه برش باید بسیار دقیق عمل شود. هر گونه اشتباهی در اندازه گیری باعث زاویه دار شدن تیپل و به عبارتی کج شدن اسپلیت تی خواهد شد که این امر عملیات انشعاب گیری را به مخاطره خواهد انداخت. لذا در این خصوص نیز تدابیر لازم باید اندیشیده شود. ابزارهای اندازه گیری و تراز باید کالیبره باشند تا کوچک ترین اشتباهی در این مرحله رخ ندهد. اشتباه در اندازه گیری به معنای متوقف شدن مراحل بعدی فرایند انشعاب خواهد بود و می بایست یک اسپلیت تی جدید ساخته شود تا ایراد مذکور برطرف شود.
  • ابزارهای برش مناسب: یکی از فرایندهایی که همواره در کنار جوشکاری رایح می باشد برش قطعات است. برای جوش زدن قطعات اول باید به آن ها فرم و شکل مناسب را داد و این کار با برش انجام میشود. برای مثال پیش از جوشکاری نیپل روی پد اسپلیت تی باید ورودی نیپل برش زده شود. این کار از طریق دستگاه های هوا برش انجام خواهد شد. تجهیزات این دستگاه نیز باید مهیا و آماده باشند.
  • شیلنگ ها و اتصالات دستگاه هوا برش، توریچ و اتصال و بست های آن همگی باید کیفیت لازم برای انجام یک برش خوب را داشته باشند. برش قطعات لوله به ظاهر فرایندی زمخت و فاقد دقت محسوب می شود اما در واقع در شکل گیری نهایی محصول دارای اهمیت ویژه ای است. این اهمیت خود را در خروجی فرایند یعنی زمانی نشان می دهد که اسپلیت تی به صورت کامل ساخته شده باشد. وجود زوایای نامناسب میان قطعات، فیت نشدن آن ها روی همدیگر، نوسانات روی خطوط، فرو رفتگی ها و برجستگی های بی مورد در ناحیه برش داده شده و مواردی از این قبیل ایراداتی هستند که در نهایت یک اسپلیت تی بی کیفیت و فاقد کارایی لازم را تحویل می دهند.

نکات ذکر شده بر اهمیت پیش شرط ها و زمینه های لازم برای ساخت یک اسپلیت تی باکیفیت اشاره دارند. یکی از مهم تریم فرایندها در هر پروسه اجرایی، فرایندهای پشتیبانی می باشند. زمانی یک پروژه نظیر ساخت اسپلیت تی به درستی و خوبی به اتمام خواهد رسید که این مقدمات و فرایندهای پشتیبانی کننده به نحو احسن به انجام رسیده باشند.

جوشکاری اسپلیت تی
تراز کردن و جوشکاری اسپلیت تی روی خط لوله

پس از ساخت اسپلیت تی نیز حین نصب آن روی لوله توجهات ویژه در خصوص نحوه نصب و فیت آپ شدن، وزاویه دهی دقیق به اسپلیت تی در ناحیه نصب شده از گام های اساسی پیشبرد فرایند محسوب می شوند. تراز کردن دقیق فیتینگ در محب نصب به نحوی که مورد رضایت مشتری باشد در اولویت کاری قرار خواهد داشت. در این خصوص نیز استفاده از ابزارهای لازم نظیر جیم پلاک، تراز و سایر ابزارهای نصب و فیت آپ رایح می باشد که تمامی آن ها باید بدون ایراد و عیب بوده و بر فرایند آسیب نرسانند.

مجری ساخت اسپلیت تی و نصب آن روی لوله اگر تمامی مراتب فوق را به درستی انجام داده باشد می تواند به بهترین شکل ممکن یک فیتینگ اسپلیت تی باکیفیت را تحویل مشتری بدهد.

آنالیز طراحی و ساخت اسپلیت تی

برای ساخت اسپلیت تی با کیفیت بالا  وعملکردی متناسب با خط لوله می بایست کلیه مراحل فرایند با دقت و طراحی ومناسب انجام شود. یکی از اصول اولیه در ساخت فیتینگ اسپلیت تی شناسایی کلیه عوامل خرابی در کار و یافتن راه حل های برای رفع پیشگیرانه آن است. معمولاً برای این کار از دستورالعمل هایی نظیر فرم هعای ارزیابی ریسک استفاده می شود. مجموعه ای که وظیفه ساخت اسپلیت تی را بر عهده دارد در قالب یک کار گروهی و تیمی، عوامل بالقوه بروز خرابی در هر یک از مراحل ساخت را شناسایی می کنند و بر اساس آن دستورالعمل ها و اقدامات اصلاحی لازم برای ممانعت از بروز آن ها را پیدا می کنند. بدیهی است انجام این کار نقش به سزایی در سایر مراحل دارد و این نکته نیز مهم است که فرایند آنالیز خطاها باید پیش از انجام طراحی های اولیه انجام شود.

آنالیز ساخت اسپلیت تی
ضرورت آنالیز پیش از طراحی و ساخت اسپلیت تی

طراحی ها باید بر حسب نکاتی انجام شوند که در آنالیزهای خطا مورد بررسی قرار گرفته اند. چه بسا در فرایند آنالیز به نکاتی بربخوریم و الزاماتی را مد نظر بگیریم که می بایست در مرحله طراحی اسپلیت تی مورد توجه قرار گیرند. برای مثال ممکن است برای جلوگیری از یک آسیب در فرایند ساخت، نیاز به استفاده از لوله و متریال های اضافی و ساپورت کننده اسپلیت تی باشد. با برای نمونه بخشی از فیتینگ حین نصب روی لوله نیاز به جوشکاری با تعداد پاس بیشتر یا کمتری داشته باشد. در چنین نمونه هایی طبیعی است که تیم طراحی ابتدا می بایست نتایج آنالیز خطا را دریافت کند و بر اساس آن طراحی ها و دستورالعمل های لازم برای ساخت اسپلیت تی را تدوین کند.

برای مجموعه و گروهی که آنالیز خطا را در طراحی و ساخت اسپلیت تی شناسایی و تدوین می کند می توان متغیرهای زیادی را به عنوان نفشه راه برشمرد. اصلی ترین فاکتورهایی که این مجموعه می بایست حین مطالعات خود در نظر بگیرد را می توان در موارد زیر برشمرد:

  • نیروی انسانی: یکی از فاکتورهایی که می تواند به بروز خطا در فرایند منجر شود نیروی انسانی است. در هر دو فرایند طراحی و ساخت اسپلیت تی باید از نیروی انسانی کار آشنا و متبحر استفاده کرد. اسپلیت تی یک فبیتینگ با شرایط کارکردی بسیار حساس و مهم است. این ابزار کانال جریان سیال از سه مجرا می باشد و ورودی خط لوله جدید خواهد بود. بنابراین بروز هر گونه خرابی روی آن می تواند یک مجتمع یا دست کم بخش هایی از مجتمع را برای مدت زمانی ولو کوتاه دچار آسیب کند. از این رو انتخاب نیروی انسانی متبحر از الزامات فرایند است. طراحی باید بر اساس داده های دریافت شده از کارفرما و نیز تست ها و بازرسی های خود تیم ساحت اسپلیت تی انجام شود تا کوچک ترین اشتباه محاسباتی در جمع آوری داده ها وجود نداشته باشد. تیم طراحی اسپلیت تی باید دانش لازم جهت آنالیز و تجزیه و تحلیل داده ها برای ساخت یک فیتینگ مطمئن را داشته باشد.

    جوشکاری اسپلیت تی
    جوشکاری بر اساس دستورالعملهای طراحی و ساخت اسپلیت تی انجام میشود

  • نیروی انسانی مجری فرایند نیز باید توانمندی لازم برای ساخت و نصب را داشته باشد. جوشکاران در ساخت و نصب اسپلیت تی باید بیشترین دقت و مهارت را به خرج داده و از هر گونه غفلت در هر یک از مراحل کار اجتناب کنند. ساخت اسپلیت تی یک فرایند به ظاهر ساده اما مملو از متغیرها و داده هاست. ازز این رو تبحر، آمادگی و تمرکز تیم های طراحی و ساخت اسپلیت تی در اولویت قرار دارد. گروه آنالیز خطا باید نسبت به این مهم بسیار توجه داشته باشند. انتخاب مجموعه بامهارت، در نظر گرفتن لوازم کافی جهت استراحت و سایر شرایط برای جلب تمرکز نیروی کار و مواردی از این دست آیتم هایی هستند که حتما باید در دستورالعمل ها مورد توجه ویژه قرار گیرند.
  • ابزارها و متریال های مورد استفاده از دیگر مواردی هستند که باید توجه ویژه در خصوص شان داشت. اسپلیت تی باید با استفاده از بهترین ابزارها و متریال ها ساخته شود. جنس لوله ای که انتخاب می شود باید به گونه ای باشد که فشار و تنش های ناشی سیال و خط لوله را تحمل کند.
  • روش های کار دیگر آیتمی است که باید مورد توجه قرار گیرد. در این خصوص روش حمل ابزارها و متریال ها، روش طراحی، روش تراز کردن و فیت آپ، روش تست و بازرسی، روش های جوشکاری و برش و مواردی از این دست باید مورد توجه تیم آنالیز خطای طراحی و ساخت اسپلیت تی قرار گیرد. مجریان نیز باید بر اساس خورحی این آنالیزها کار خود را به نحو احسن انجام دهند.
  • ساخت اسپلیت تی
    اسپلیت تی

  • طبیعی است که انتخاب جوشکاران صاحب نظر و متبحر برای ساخحت اسپلیت تی در اولویت است اما باید این نکته بدان ها گوشزد شود که نه ابتکار عمل ایشان، بلکه نقشه ها و دستورالعمل هاست که روش ها ی جوشکاری آن هال را تعیین می کند. جوشکاران و سایر عوامل فنی و اجرایی اگر نظری دارند باید پیش از اعمال، باید با تیم های مهندسی و اجرایی در میان بگذارند تا در صورت صحت نظر ایشان فرایندها و دستورالعمل ها اصلاح شود، نه این که به صورت خودسر و ضمن تخطی از الزامات تدوین شده کاری صورت گیرد. هر گونه روش ابداعی و کارآمد باید پیش تر در دستورالعمل ها قید شده باشد تا جنبه اجرایی به خود بگیرد.
  • ترتیب و توالی فرایندها نکته دیگری است که باید مورد توجه در طراحی و ساخت اسپلیت تی قرار گیرد. چنان که تا کنون نیز اشاره گردیده است ابتدا آنالیز خطا صورت می گیرد، سپس طراحی اسپلیت تی انجام می شود، پس از آن مواد و متریال و نیروی انسانی بر اساس الزامات تدوین شده در طراحی ها و دستورالعمل ها جمع آوری می شوند و در نهایت فرایند ساخت به انجام می رسد. در مرحله ساخت نیز باید پیشاپیش پروژه بر حسب توالی فرایندها طبقه بندی شود تا از دوباره کاری و ایجاد آسیب حین کار اجتناب شود. در بسیاری از موارد اعمال نسبت به این نکات باعث تخریب فرایند و دوباره کاری شده است. برای مثال تا زمانی که نیپل روی پدهای اسپلیت تی جوشکاری نشده است امکان جوشکاری فلنج روی نیپل وجود نخواهد داشت.فلنج به عنوان آخرین اتصال نصب شده روی فیتینگ اسپلیت تی باید کاملاً با مجموعه فیت باشد و زاویه نامتعارف به خود نگیرد. از این رو فرایند ساحت پدها و فیت کردن شان بر حسب سایز و زاویه قرارگیری انجام می شود و سپس فلنج روی مجموعه جوشکاری می شود.

از این نمونه ها موارد متعددی را می توان برشمرد که همگی بر لزوم و اهمیت رعایت مراحل و ترتیب و توالی فرایند تأکید  دارند.