محدودیت استفاده از فیتینگ اسپلیت تی

فیتینگ اسپلیت تی بهترین ابزار برای انشعابب گیری از خط لوله موجود می باشد. با استفاده از این فیتینگ می توان به بهترین و مطمئن ترین شکل ممکن روی خطوط لوله موجود انشعاب ایحاد کرد اما باید توجه داشت که این دلیلی برا استفاده همیشگی از این فیتینگ برای هر نوع انشعاب گیری خواهد بود. در موارد متعددی بهتر است از سایر فیتینگ ها بهره برد. از دلایلی که می توانند این فیتینگ را به ابزاری توجیه ناپذیر برای انشعاب گردانند می توان موارد زیر را برشمرد:

  • اسپلیت تی در مقایسه با سایر ابزارهای انشعاب گیری دارای پیچیدگی بالاتری در طراحی می باشد و از همین رو بهتر است فقط در زمانی مورد استفاده قرار گیرد که کاملاً توجیه داشته باشد. این فیتینگ از دو سو می بایست حول لوله متصل شده وعملکرد داشته باشد. از این رو باید در طراحی دقت کافی را مبذول داشت. دستورالعمل هایی که تیم های طراحی و مهندسی تدوین می کنند نیز باید این حساسیت ها را لحاظ کرده باشند. طریقه متصل کردن این دو تکه به نحوی که فیتینگ توان مقاومت در برابر فشار خط را به بیشترین میزان ممکن داشته باشد، نکته است که باید در نظر گرفته شود. سایر فیتینگ ها مستقیماً روی لوله نصب می شوند اما در خصوص اسپلیت تی این دو پد و دو تکه فیتینگ هستند که حول لوله به هم متصل می شوند و از همین رو باید ساز و کاری پیاده کرد که این اتصال به بهترین شکل ممکن رخ دهد.
جوشکاری فیتینگ اسپلیت تی
جوشکاری اسپلیت تی
  • ساخت این فیتینگ نیز در مقایسه با سایر فیتینگ ها دشواری های بیشتری خواهد داشت. بریدن دو تکه از لوله به صورت مجزا و فیت کردن اسپلیت تی با قطر خارجی لوله از نکاتی است که باید مورد توجه قرار گیرد. چنان که می دانیم قطر داخلی این فیتینگ باید هم سایز با قطر خارجی لوله اصلی باشد و به همین خاطر باید فرایند ساخت و فیت کردن به گونه ای انجام شود که این مهم رعایت شود. در صورتی که تیم سازنده این مسئله را رعایت نکند، محصول ساخته شده فاقد کارایی خواهد بود. باید پیش از آن که برش ورودی انشعاب انجام شود، نسبت به این مهم اقدام کرد تا سایز برش دقیق و درست باشد. اگر پیش از برش محل ورودی، مسأله فیت کردن اتفاق نیفتد بدیهی است که در نصب فیتینگ روی لوله به مشکل برخواهیم خورد.

در صورت عدم لحاظ این نکته زمانی که عیتینگ را روی لوله نصب می کنیم اعوجاج و دفرمه شدن ناشی از قشار به فیتینگ، محل نیپل آن را نیز تحت تأثیر قرار خواهد داد و ممکن محصول ساخته شده کارایی خود را از دست بدهد.

  • در خصوص جوشکاری اسپلیت تی روی لوله نیز باید به نکته ذکر شده در آیتم اول توجه داشت. جوشکاری پدهای این فیتینگ روی همدیگر انجام می شود و نه لوله. به این معنا که خط جوشی که طول دو پد را به هم متصل می کند باید دقیقاً دو پد را به هم جوش دهد، نه این که پدها روی لوله جوشکاری شوند.

معمولاً برای اطمینان از حصول به این هدف، بین دو پد بک استریپ قرار داده می شود تا به واسطه آن خط جوش نه لوله و اسپلیت تی، بلکه دو پد این فیتینگ را به هم متصل کند.

  • این فیتینگ در مقایسه با سایر فیتینگ ها وزدن بیشتری داشته و فشار بیشتری بر لوله وارد می کند. بنابراین باید توجه داشت که اگر می توان از یک اتصال دیگر استفاده کرد، دلیلی بر نصب اسپلیت تی روی لوله وجود نخواهد داشت، چرا که وزن بالا و بی مورد آن می تواند لوله را از شکل بیاندازد و منحرف کند.

بنابراین استفاده از آن تحت هر شرایطی توصیه نمی شود. البته با توجه به اینکه اسپلیت تی به عنوان یکی از مستحکم ترین و با ثبات ترین تجهیزات انشعاب خطوط  پتروشیمی و پالایشگاه مورد استفاده قرار می گیرد  و ایجاد این فیتینگ جهشی بزرگ را در بهره برداری از خطوط جدید مجتمع های پتروشیمی و پالایشگاه داشته است. ولی به عنوان یک فیتینگ دائمی از لحاظ سایز و ابعاد دارای محدودیت هایی در اجراست. به طوری که با وجود تمامی مزایا و استحکامی که این فیتینگ داراست استفاده از آن در برخی موارد هیچ گونه توجیهی ندارد. یک از مواردی که استفاده از این فیتینگ را دچار مشکل می سازد ایجاد انشعاب در لوله هایی با سایز های بسیار بزرگ می باشد.

با توجه به اینکه فیتینگ اسپلیت تی به طور کمربندی و کامل دور محیط لوله اصلی قرار می گیرد. تولید آن در سایز های بسیار بالا با توجه به هزینه های ساخت و مونتاژ کاری و زمان بر بودن مراحل جوشکاری و مونتاژ فیتینگ ، ایجاد این فیتینگ مقرون به صرفه نمی باشد. همچنین اسپلیت تی در سایز های بسیار بالا  دارای وزن بالایی می باشد که همین امر پس از نصب فیتینگ بر روی خط لوله اصلی ممکن است باعث دفرمه شدن خط اصلی لوله گردیده و تبعات جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد.

لازم به ذکر است در مواردی که نیاز به استفاده از فیتینگ اسپلیت تی حتی در سایز های بالای خطوط لوله می باشد پس از نصب فیتینگ و ایجاد انشعاب بر روی لوله حتما بایستی نسبت به ایجاد تکیه گاهی مناسب در محل ایجاد انشعاب اقدامات لازم از طریق کارفرما مبذول گردد تا از ایجاد دفرمگی احتمالی لوله در محل فیتینگ جلوگیری شود.

ساحت split tee و نصب
نصب و فیت آپ اسپلیت تی روی لوله

یکی دیگر از مواردی که برای ایجاد فیتینگ نمی توان از اسپلیت تی استفاده نمود ایجاد انشعاب بر روی مخازن می باشد از آنجا که فیتینگ اسپلیت تی یک فیتینگ کمربندی و محیطی می باشد نمی توان از آن برای ایجاد انشعاب بر روی مخازن استفاده نمود. چرا که مخازن دارای قطر بزرگ هستند و ایجاد فیتینگی که بتواند قطر مخزن را بپوشاند غیر ممکن است.  بنابر این برای ایجاد انشعاب بر روی بدنه مخازن از روش سدل نیپل استفاده می شود.

در ایجاد انشعاب بر روی لوله هایی با سایز پایین که فشار جریان سیال یا گاز در آنها پایین می باشد در صورت صلاحدید مهندسین ناظر می توان از روش های دیگری برای ایجاد انشعاب بر روی خطوط لوله استفاده نمود.

با توجه به تمامی محدودیت های ذکر شده در بالا فیتینگ اسپلیت تی یکی از متداول ترین و به روز ترین فیتینگات انشعابی صنعت نفت و گاز محسوب می گردد.

انواع اسپلیت تی

امروزه در صنعت نوین ایجاد انشعاب در خطوط لوله گاز و سیال روش های مختلفی قابل بهره برداری می باشد که هر کدام به نوع خود دارای قابلیت ها و محدودیت هایی می باشد. یکی از روال های جاری در خطوط لوله گاز و نفت طرح های توسعه ای است که مجتمع های صنعتی به منظور افزایش ظرفیت تولید بر عهده می گیرند. برای توسعه خطوط لوله یکی از روش های رایج ایجاد انشعاب جدید روی خطوط لوله موجود و استفاده از خط انشعابی جدید برای نصب روی خطوط لوله و فاز توسعه یافته است.

این کار باید از طریق یک اتصال دائمی روی خطوط لوله موجود انجام شود. فیتینگ اسپلیت تی یکی از بهترین و با کیفیت ترین روش های ممکن به خصوص در شرایط دشوار عملیات انشعاب گیری می باشد. به گونه ای که به راحتی می توان با استفاده از این روش به خطوط بهره برداری و ایجاد فاز های جدید مواد صنعتی دست پیدا کرد. حال با توجه به مطالب عنوان شده در بالا لازم به ذکر است که انواع مختلف به کار گیری روش اسپلیت تی را مورد بررسی قرار داده و مزایا و دشواری های حاصل از انجام آنها را توضیح بدهیم.

انواع فیتینگ اسپلیت تی:

بر حسب ظرفیت و فشار طرح توسعه جدید و با توجه به قابلیت هایی که مجتمع موجود برای گسترش ظرفیت دارد، فیتینگ اسپلیت تی متناسب با طرح جدید برگزیده می شود. در شرایطی که خطوط لوله موجود ظرفیت انتقال سیال به میزان بالا را دارند می توان از فیتینگ اسپلیت تی هم سایز با سایز لوله اصلی استفاده کرد، اما در شرایطی که خط موجود چنین قابلیتی را ندارد، یا در شرایطی که طرح توسعه ظرفیت پایینی را می طلبد، می توان از انواع اسپلیت تی با سایز انشعاب کوچک تر از سایز لوله اصلی بهره برد.

بنابراین در خصوص نسبت سایز انشعاب اسپلیت تی به سایز لوله اصلی انواع فیتینگ را می توان برشمرد که به طور کلی به زیرمجموعه های زیر تقسیم می شوند:

اسپلیت تی ردیوس برنچ 12x6
نمونه اسپلیت تی ردیوس برنچ

اسپلیت تی ردیوس برنچ: در این حالت از انشعاب گیری ،  سایز انشعاب گرفته شده کمتر از سایز لوله اصلی می باشد و به این ترتیب فشار وارد شده بر روی نیپل و فلنج به مراتب کمتر از فشار وارده بر لوله اصلی می باشد. لازم به ذکر است عملیات انجام شده جهت ایجاد برش بر روی پد بالایی اسپلیت تی به مراتب راحت تر بوده و زمان کمتری را نیازمند است و اجرای این روش معمولا نیازی به استفاده از سدل کمکی نمی باشد و خود اتصال نیپل به پد بالایی توانایی تحمل بارهای وارده را داراست.

اسپلیت تی فول برنچ: در این حالت از انشعاب گیری،  سایز انشعاب گرفته شده برابر سایز لوله اصلی می باشد. این نوع اتصال بایستی ضریب استحکام بالاتری نسبت به حالت اول داشته باشد زیرا فشار وارده بر انشعاب جدید با فشار خط اصلی لوله به یک اندازه می باشد. ساخت اسپیلت تی های فول برنچ دارای دشواری های زیادی است و مهمترین امر در ساخت آن داشتن دقت همراه با تمرکز بالا می باشد. در این روش برای ایجاد برش بر روی پد بالایی اسپلیت تی ، بایستی دقت بسیار بالایی در محاسبات برش انجام گردد زیرا به علت بالا بودن لوله انشعابی حجم بالایی از پد بالایی بریده می شود. همچنین در استفاده از این روش حتما بایستی از سدل کمکی جهت افرایش مقاومت و استحکام اسپلیت تی در برابر فشار های وارده استفاده نمود.لازم به ذکر است فیتینگ کردن نیپل به پد بالایی در این روش از حساسیت بسیار بالایی برخوردار می باشد و هر گونه اشتباه در محاسبات جوشکاری ، می تواند باعث دفرمه شده قطعه در محل اتصال گردیده و انجام عملیات انشعاب گیری را با مشکل و اتلاف وقت مواجه نماید.

 

اسپلیت تی فول برنچ
اسپلیت تی فول برنچ ۲۴×۲۴

اسپلیت تی زاویه دار:

در پاره ای از مواقع امکان این وجود دارد که شرایط انشعاب گیری به گونه ای می باشد که انشعاب بایستی با زاویه خاصی بر روی لوله اصلی ایجاد گردد. به مراتب با زاویه دار شدن عملیات انشعاب گیری تمامی مراحل ایجاد اسپلیت تی دشوار تر شده و دارای پیچیدگی بیشتری می گردد به طوریکه برش ایجاد شده بر روی پد بالایی محاسبات دقیق و خاص مخصوص به خود را پیدا می کند همچنین نیپل نصب شده بر روی پد بایستی با زاویه خاصی برش پیدا کند و جوشکاری گردد که روش جوشکاری آن در نقاط مختلف اتصال نیپل به پد متفاوت بوده و بسته به نیروی وارده بایستی تعداد پاس های جوشکاری مشخص گردد. همچنین فلنچ نصب شده بر روی نیپل نیز با زاویه خاص نسبت به افق نصب می گردد. قطعا قرارگیری دستگاه انشعاب گیری در این روش دشواری های خود را داراست نیاز به نگه دارنده هایی میباشد تا دستگاه بتواند در حالت زاویه دار بودن عملیات را به بهترین نحو به اجرا بگذارد.

فیتینگ اسپلیت تی در حالت های افقی و عمودی به مراتب شرایط بهتری را نسبت به حالت زاویه دار دارا می باشد. بهترین روش فیتینگ اسپلیت تی زمان بر می باشد که انشعاب به حالت عمودی رو به بالا ایجاد می گردد و دلیل آن این می باشد که بیشتر وزن اسپلیت تی بر روی لوله اصلی قرار می گیرد و عملیات فیتینگ با سرعت بالایی انجام می گردد.

در حالتی که عملیات فیتینگ اسپلیت تی به شکل عمودی رو به پایین انجام گردد یعنی انشعاب ایجاد شده در لوله به شکل عمودی رو به پایین می باشد. اجرای این حالت از این بابت دارای مشکل است که بیشتر وزن اسپلیت تی رو به پایین است و نگه داشتن و فیتینگ آن نسبت به حالت ذکر شده قبلی زمان برتر و دشوارتر می باشد. ممکن است انشعاب به شکل افقی از لوله اصلی گرفته شود که در این حالت نیز با استفاده از نگه دارنده های مناسب به راحتی می توان عملیات فیتینگ پد های بالایی و پایینی اسپلیت تی را انجام داد.

جوشکاری  و اصول ساخت اسپلیت تی

معمولا برای عملیات جوشکاری اسپلیت تی از جوشکاری قوس الکتریکی و آرگون استفاده می شود. تعداد پاس های جوشکاری بایستی مشخص و بر اساس استاندارد تعریف شده باشد. برای ساخت اسپلیت تی بایستی بهترین و مجرب ترین نفرات به کار گرفته شوند.

یکی دیگر از موارد مهم در ساخت اسپلیت تی تناسب اندازه و فیت شدن قطعات بر روی یکدیگر می باشد. فیت کردن پدهای اسپلیت تی کار دشواری محسوب می گردد. به طوریکه دو قسمت بالایی و پایینی پد در کنار یکدیگر بایستی به طور کامل محیط خارجی لوله را احاطه کنند و هیچ شکاف و درزی مابین splittee و لوله ای که انشعاب می گیرد وجود نداشته باشد. وجود هر گونه شکاف و درز باعث بد جوش خوردن اسپلیت تی شده و این امر باعث ناکارآمدی فیتینگ جهت آب بندی خواهد گردید.

اسپلیت تی- ولو نصب شده روی اتصال و وزنی که از جانب آن بر اتصال وارد میشود.
فیتینگ اسپلیت تی و ولو نصب شده روی آن

معمولا در عملیات جوشکاری بین لبه های دو پد بالایی و پایینی از بک استریپ ( نوارهای فلزی ) مابین دو لبه استفاده می شود. تا هم دقت عملیات جوشکاری بالا رود و هم استحکام جوش ایجاد شده افزایش یابد. معمولاً در انتخاب مواد و ابزارهای جوشکاری جهت ساخت اسپلیت تی باید به موارد زیر توجه داشت. این موارد آیتم های تعیین کننده در انتخاب ابزارهای جوشکاری و ساخت اسپلیت تی محسوب می شوند:

  • Pipe type

در درجه اول باید جنس لوله مشخص شود تا ابزارهای جوش و برش لوله مشخص شوند. بر حسب جنس لوله، لوله  و سایر متریال های مورد نیاز ساخت اسپلیت تی انتخاب می شوند و برای انجام فرایندها روی لوله باید ابزارهای متناسب با کار روی لوله انتخاب شوند.

 

  • Pipe thickness

ضخامت لوله عامل تأثیر گذار بعدی در انتخاب متریال ها  و ابزارها می باشد. برای مثال زمانی که جنس لوله ضخیم باشد، طبیعتاً جوشکاری و برش لوله و سایر متریال های split tee اهتمام بیشتری می طلبد. روی خطوط لوله با ضخامت بالا تنظیمات لازم برای برش و جوشکاری، نوع الکترود مورد استفاده، نحوه جوشکاری آرگون و مواردی از این قبیل نیز متفاوت خواهند بود.

  • Line flood

نوع سیال نیز در انتخاب مواد و متریال ها و روش ها حائز اهمیت است. برای مثال متریال ها و شرایط کار روی خطوط لوله حاوی سیال گاز، با زمانی که خطوط حاوی سیال آب هستند متفاوت خواهد بود.

  • Line design pressure

فشار طراحی سیال متعیر دیگری است که می بایست در طراحی و ساخت اسپلیت تی مورد توجه قرار گرفته شود. بدیهی است که فشار بالاتر به معنای تحمیل فشار بیشتر به اسپلیت تی و خود سیال خواهد بود. در این خصوص نکته حائز اهمیت انتخاب فشار طراحی برای ساخت فیتینگ است. البته برای ساخت اسپلیت تی ختما باید فشار موجود و واقعی سیال اندازه گیری شود اما معیار انتخاب ابزارها و متریال ها، و ساخت split tee فشار طراحی خواهد بود.

کیفیت لوله انتخابی جهت گرفتن انشعاب مانند سایر موارد تعیین شده بایستی شرایط مناسب جهت جوشکاری اسپلیت تی بر روی سطح لوله را داشته باشد. به عنوان مثال در صورتی که سطح لوله در محل انجام کار دارای فرسودگی یا زنگ زدگی باشد ممکن است موارد ذکر شده تاثیر بسزایی بر روی جوش داده شده داشته باشد و کیفیت جوش را به مراتب پایین می آورد.

زمانی که نسبت سایز انشعاب به سایز لوله اصلی پایین باشد و فشار خط بالا ، برای تقویت اسپلیت تی از تجهیزات تقویت کننده استفاده می شود. مثلا با استفاده از یک نیپل تقویتی دو تکه استحکام نیپل موجود را ارتقا می دهیم. همچنین برای تقویت خط جوش از یک سدل تقویت کننده استفاده می شود. که با نصب و اتصال آن هم خط جوش تقویت پیدا کرده و هم استحکام اسپلیت تی در مقابل کشش افزایش پیدا می کند.

در نهایت پس از پایان مراحل جوشکاری اسپلیت تی بایستی آزمون های تست جوش جهت بررسی کیفیت جوش انجام گیرد. از جمله تست های جوش رایج که از دقت بسیار بالایی برخوردار می باشد تست رادیوگرافی جوش می باشد.

در این تست با استفاده از دستگاه های مخصوص که قدرت نفوذ اشعه رادیواکتیو بالایی دارند تمامی خرابی های جوش داده شده بررسی می شود البته بسته به نوع اسپلیت تی حساسیت این تست ها متفاوت می باشد. لازم به ذکر است که انجام عملیات تست جوش رادیوگرافی به دلیل ایجاد اشعه رادیوگرافی از خطر بسیار بالایی برخوردار می باشد و معمولا بایستی قبل از انجام این تست محوطه تا شعاع مشخص شده از وجود نفرات پاکسازی گردد. همچنین زمان انجام تست رادیوگرافی بایستی به گونه ای باشد که کمترین تردد نفرات در آن زمان در محل مشخص شده صورت پذیرد.

دقت و حساسیت جوشکاری اسپلیت تی:

هر چه سیال موجود در لوله محل انشعاب از نوع سیال تر و فرارتر باشد ، جوشکاری اتصالات اسپلیت تی بایستی با دقت و حساسیت بالاتری انجام پذیرد. برای مثال اگر سیال بخار باشد ، نشتی سیال از سوراخی کوچک موجود در جوش اسپلیت تی ، می تواند آسیب های جبران ناپذیری از جمله آسیب های وارده بر نیروی انسانی را در بر داشته باشد.

سیال گاز نیز از مواردی است که بایستی در امر جوشکاری اسپلیت تی دقت لازم را به عمل آورد. زیرا گاز نشت شده می تواند به شکل ابر گازی در مکان تجمع پیدا کرده و این ابر در برخورد با کوچکترین منبع قابل اشتعال به یکباره منفجر شده و نیروی انسانی را به خطر می اندازد.

جوشکاری و ساخت اسپلیت تی و ملاحظات فنی جهت ارزیابی ریسک
جوشکاری و ساخت اسپلیت تی

در نقطه مقابل جوشکاری سیالاتی به مانند نفت خام و آب از حساسیت کمتری نسبت به بخار و گاز برخوردار می باشد. اول آنکه مواد ذکر شده سیالیت کمتری را دارا بوده دوم آنکه قابل روئیت هستند و اگر split tee ساخته شده دارای نشتی باشد به سرعت محل نشت پیدا می شود و نسبت به رفع آن اقدام می شود.

از موارد دیگری که حساسیت جوشکاری اسپلیت تی را بالا میبرد ، ایجات فیتینگ اسپلیت تی جهت قطع و نگه داشتن جریان درون خطوط لوله می باشد. حساسیت این مرحله به این علت بالاست که دیگر لوله وانشعاب جدیدی وجود ندارد که بتوان فشار وارده در محل قطع سیال یا گاز را به آن وارد نمود بلکه کلیه فشار بر روی فیتینگ اسپلیت تی می باشد . پس وجود کوچک ترین نشتی در محل جوشکاری می تواند عواقب جبران ناپذیری را چه از لحاظ اقتصادی و چه از لحاظ جانی به همراه داشته باشد.

 

 

قطعات اسپلیت تی

فرآیند ساخت اسپلیت تی به عنوان فیتینگی که در انشعاب گیری خطوط لوله مورد استفاده قرار می گیرد دارای حساسیت ها و پیچیدگی های خاص خود است که عدم توجه به آن می تواند ساخت فیتینگ را با مشکلاتی مواجه کند. همین امر باعث بروز آسیب تدریجی در کار می گردد. ساخت اسپلیت تی بایستی به بهترین و کامل ترین حالت ممکن انجام گیرد. ساخت اسپلیت تی از طریق روش جوشکاری بهترین و مقرون به صرفه ترین روش می باشد.

قسمت های مختلف اسپلیت تی:

سدل اسپلیت تی: این قسمت دارای دو تکه است و اصولا به همین دلیل اسپلیت تی را یک فیتینگ دو تکه می خوانند. تکه بالایی آن قسمت از اسپلیت تی می باشد که نیپل و در نهایت فلنج روی آن قرار گرفته و مونتاژ می شود بنابراین بایستی قسمت بالایی پد به اندازه سایز انشعابی که گرفته می شود برش خورده و نیپل بر روی آن جوشکاری شود. در مرحله اجرای عملیات تکه بالایی بر روی محیط لوله اصلی قرار گرفته می شود، پس بایستی تکه بالایی هم سایز لوله اصلی باشد.

اسپلیا ای و نصب روی خط لوله اصلی
فیت آپ اسپلیت تی (Split tee) روی لوله

یکی از نکاتی که در ساخت اسپلیت تی باید مورد توجه قرار گیرد این امر است که برای آماده سازی این فیتینگ نیاز به دو قطعه لوله هم سایز با لوله اصلی خواهد بود. به عبارتی برای مثال اگر قرار بر ساخت اسپلیت تی به طول ۱ متر باشد نیازمند لوله ای به سایز لوله اصلی با طول حداقل ۲ متر هستیم. چرا که دو تکه اسپلیت تی در مجموع سایزی بیشتر از سایز لوله اصلی خواهند داشت. در واقع جداره داخلی split tee هم سایز با جداره خارجی لوله اصلی خواهد بود و به همین دلیل استفاده از دو تکه یک لوله ۱ متری نمی تواند پاسخگوی نیاز باشد. لوله ۲ متری را به دو تکه تقسیم کرده و از یکی پد بالایی را استخراج می کنیم و از دیگری پد پایینی را می سازیم.

فرایند ساخت باید به گونه ای باشد که دو تکه بعد از نصب روی لوله اصلی کاملاً با آن فیت باشند و هیچ خلل و فرجی میان شان وجود نداشته باشد. نه درز و شکاف و فاصله میان اسپلیت تی و لوله مورد قبول است و نه کوچک تر بودن سایز اسپلیت تی نسبت به سایز لوله. لذا در این خصوص محاسبات طراحی و محاسبات حین ساخت باید به دقیق ترین شکل ممکن انجام شود تا ایرادی از این جانب متوجه انشعاب نشود.

معولاً فرایند ساخت split tee توسط یک تکه لوله به سایز لوله اصلی مورد بازرسی و تست قرار می گیرد. هر کدام از تکه های فیتینگ را پس از برش با لوله مذکور تست می کنیم و آن را درون لوله فیت می کنیم تا حین نصب روی خط اصلی دچار مشکل نشویم.

در نهایت نیز هر دو تکه ساخته شده را روی لوله آزمایشی نصب و آن ها را با هم فیت می کنیم تا از صحت فیتینگ ساخته شده اطمینان کسب کنیم.

نیپل فیتینگ:

شامل لوله ورودی انشعاب جدید می باشد. این بخش از فیتینگ بر اساس زاویه ای که انشعاب می بایست داشته باشد طراحی و ساخته شده و سپس بر روی تکه بالایی split tee نصب می گردد.

فلنج فیتینگ: این فلنج هم سایز با قطر نیپل یا همان انشعاب جدید خواهد بود که به صورت جوشکاری روی نیپل نصب می گردد.

مراحل آماده سازی اسپلیت تی:

  1. طراحی اسپلیت تی بر اساس داده های فنی
  2. آماده سازی تجهیزات و دستگاه ها و ماشین آلات
  3. برش لوله متناسب با نفشه ها و طرح های خروجی واحد مهندسی
  4. پخ زنی خطوط لرش یافته اسپلیت تی
  5. نصب و جوشکاری نیپل
  6. نصب و جوشکاری فلنج

پس از انجام تمامی مراحل ذکر شده در بالا کلیه عملیات کارگاهی اسپلیت تی قبل از اعزام به محل انجام پروژه به پایان میرسد. لازم به ذکر است تمامی مراحل انجام شده بایستی با دقت و حساسیت بسیار بالایی انجام پذیرد در غیر این صورت هر گونه بی دقتی در مراحل برش لوله و جوشکاری باعث ایجاد انحراف فلنج و نیپل گردیده و انجام عملیات انشعاب لوله را به تعویق خواهد انداخت.

 

مونتاژ قطعات اسپلیت تی:

قطعات ذکر شده روی تکه بالایی فیتینگ نصب می گردند و بر روی لوله اصلی در محل انشعاب گیری قرار داده می شوند و در نهایت پس از قرارگیری تکه پایینی عملیات جوشکاری دو تکه به یکدیگر صورت می گیرد. در جوشکاری باید دفت شود که تکه های split tee کاملا با همدیگر و با خود لوله اصلی فیت باشند تا هیچ ایرادی از این جانب متوجه عملیات اجرایی نشود. به این ترتیب است که اسپلیت تی کامل جداره خارجی لوله را در محل فیتینگ پوشش خواهد داد. ( به این فیتینگ اصطلاحا اسپلیت تی ساخته شده یا فابریک می گویند ).

در مراحل ساخت اسپلیت تی کیفیت جوش کاری بایستی به بهترین حالت ممکن باشد تا بتواند فشار وارده از طرف سیال و خط لوله را تحمل کند. در مواقعی که عملیات انشعاب گیری در عمق زمین صورت می گیرد و اسپلیت تی روی لوله ای نصب می شود که در عمق زمین است، باید توجه داشته باشیم که فیتینگ و لوله و انشعاب باید توان و تحمل وزن خاکی که بعد از عملیات روی آن ها ریخته می شود را داشته باشد. از این رو فشار مضاعفی که به مجموعه وارد می شود می بایست در مراحل مهندسی و طراحی مورد توجه قرار گیرد.

بیشترین حساسیت را بازرس جوش بر روی فیتینگ میان پد و نیپل به خرج می دهد زیرا بر این ناحیه دو نیرو وارد می گردد.

در بعضی از موارد به دلیل بالا بودن سایز لوله اصلی و انشعابی و همچنین بالا بودن فشار ناشی از جریان سیال در لوله از سدل های کمکی برای استحکام بیشتر و بالا بردن مقاومت split tee استفاده می گردد به طوریکه پس از قراردادن نیپل بر روی پد بالایی و جوشکاری آن سدل کمکی قرار داده میشود و به طور کامل بر روی پد بالایی جوش داده می شود جوش دادن سدل نقش بسزایی در بالا بردن مقاومت و استحکام نیپل در برابر فشارهای موجود را داراست. پس از جوشکاری سدل ، فلنج بر روی نیپل قرار داده شده و جوشکاری می گردد.

 

جنس متریال اسپلیت تی:

نمی توان به دلخواه از هر متریال برای تهیه اسپلیت تی استفاده نمود. جنس متریال می بایست هم با جنس خطوط لوله مطابقت داشته باشد و هم با فشار و نوع سیال متناسب باشد. چنانچه متریال ضعیف تر از حالت مناسب آن باشد فیتینگ توان مقاومت در برابر فشار لوله و سیال را نخواهد داشت. در انتخاب متریال بر اساس استانداردهای در نظر گرفته شده بایستی بسیار دقت شود.