اسپلیت تی از اتصالات بسیار کاربردی در خطوط لوله می باشد که با توجه به استحکام و ضریب ایمنی بالاتری که نسبت به سایر اتصالات در خطوط لوله دارد بیش از آن ها برای انشعاب گیری مورد استفاده قرار می گیرد. فیتینگ اسپلیت تی معمولاً دو نوع اسپلیت تی های اکسترود و اسپلیت تی های ساخته شده با روش جوشکاری را شامل می شود. در خصوص ترجیح هر یک بر دیگری، فرایندها، نظرات کارشناسان و خبرگان مهندسی و طراحی خطوط لوله است که تعیین می کند کدام نوع از اسپلیت تی مناسب برای انشعاب گیری از یک خط لوله به خصوص می باشد.
در حالت کلی ترجیح نوع اسپلیت تی ملاحظات فنی ایمنی تعیین کننده خواهند بود و نمی توان حکم کلی صادر کرد. گرچه اسپلیت تی های اکسترود قابلیت و کارایی و مقاومت بالاتری دارند اما نمی توان این حکم را برای تمام انشعاب ها تعمیم داد. در این خصوص تیم های طراحی و برنامه ریزی مجتمع تصمیم خواهند گرفت. اگر نظر تیم برنامه ریزی مبتنی بر استفاده از اسپلیت تی ها از نوع جوشکاری بود می بایست اقدامات لازم برای ساخت قطعه را به انجام رساند.
اسپلیت تی جوشی بر خلاف اتصال یک تکه اکسترود دارای چند قطعه است که ابتدا از لوله ها متناسب با نوع و سایز انشعاب برش داده می شوند و سپس روی همدیگر جوشکاری می شوند. اسپلیت تی دارای یک پد یک تکه پایینی، و یک پد بالایی است که بر حسب سایز انشعاب یک نیپل روی آن جوشکاری می شود. پدها و نیپل ابتدا به ساکن بر حسب نقشه اسپلیت تی برش داده نمی شوند. یکی از روش های رایج برای بریدن لوله و درآوردن قطعات split tee روش برش از طریق دستگاه هوا برش می باشد.
دستگاه هوا برش شامل قطعات و اجزای زیر است:
- کپسول هوا برش
- رگلاتور
- شیلنگ های گاز
- شیر یک طرفه
- تورچ برش
چنان که اشاره شد یکی از قطعات مورد نیاز برش گاز و هوا تورچ می باشد. کیفیت تورچ برش از جمله نکات بسیار مهم در کیفیت خروجی برش می باشد. در صورتی که این دستگاه عملکرد نادرستی داشته باشد می توان با مشکلاتی نظیر زیر مواجه شد:
- در صوتی که بست ها و مهره اتصال آن مشکل داشته باشد با نشتی هوا مواجه خواهیم بود که متعاقب آن فشار سیال پایین آمده و برش split tee با مشکل مواجه خواهد شد.
- در صورتی که دریچه خروج یا سر مشعل تورچ ایراد داشته باشد مشعل خروجی دچار ایراد خواهد شد و این امر بر برش لوله اثر منفی خواهد گذاشت.
- در صورتی که شیر تنظیم فشار تورچ دچار مشکل باشد در تنظیم دقیق میزان فشار مطلوب دچار ایراد خواهیم شد و این امر آثار خود را بر ساخت اسپلیت تی خواهد گذاشت، چرا که برش اسپلیت تی با مشکل رو در رو خواهد شد.
- اگر محفظه اختلاط دچار هر گونه ایرادی شود ترکیب مناسب میان گاز و اکسیژن جهت برش لوله حاصل نیامده و به این ترتیب در برش لوله حین ساخت اسپلیت تی به مشکل خواهیم خورد.
موارد ذکر شده برخی از ایراداتی است که می تواند بر کار برش قطعات اسپلیت تی وارد شود. این ایرادات از ناحیه تورچ خواهند بود و می بایست اقدامات اصلاحی را به صورت پیشگیرانه اتخاذ کرد تا شاهد ایراداتی از این دست نباشیم. یکی از راه های رفع اصلاحی ایراد استفاده از برندهای مناسب در خرید و استفاده از تورچ های برش می باشد. می بایست حتی الامکان از تورچ هایی استفاده شود که دارای ضریب یفیت بالایی باشند و بتوان در دراز مدت از آن ها استفاده کرد. معیارهای انتخاب یک تورچ مناسب هوا برش چهت برش قطعات split tee را می توان به شرح زیر برشمرد:
- دارای شیر تنظیم مناسب با دقت بالا در تنظیم باشد تا اپراتور ساخت اسپلیت تی از این حیث دچار ایراد نشود.
- بست ها و مهره های آن باید بیشترین ضریب استحکام را داشته باشند تا در مقابل باز کردن و بستن مکرر دچار آسیب و هرز شدگی و شکستگی و ترک خوردگی نشوند.
- سر مشعل تورج باید کارکرد خود را به بهترین شکل ممکن انجام داده و متناسب با تنظیمات اپراتور مشعل را خارج کند تا امر برش لوله برای ساخت اسپلیت تی به بهترین نحو ممکن انجام شود.
- تورچ مذکور باید دارای دوام بالا باشد تا بتوان در میان مدت با بهترین کارآیی و بهره وری از آن استفاده کرد. در غیر این صورت ناچار خواهیم بود که مدام تورچ های جدید را خریده و برای برش لوله مورد ارزیابی و تست قرار دهیم.
- مشتریان در زمینه ای مشابه از این برند استفاده کرده باشند و نسبت به کیفیت و دوام عملکردی آن رضایت خود را اعلام کرده باشند.
تورچ های هوا برش ایساب (ESAB Torch) از جمله شناخته شده ترین و معروف ترین برندها در زمینه تولید تورچ های هوا برش محسوب می شوند و از این حیث بسیاری از مشتریان کارکشته از این برند برای جریان امور خود استفاده خواهند کرد. ما در پروژه های متعدد ساخت اسپلیت تی از برند ایساب برای تهیه تورچ برش هوا استفاده کرده ایم و خوشبختانه همیشه بازخورد مثبت از محصولات این شرکت دریافت کرده ایم. بروز ایراد از جانب تورچ هوا برش بر کیفیت اسپلیت تی تأثیر منفی مشهودی خواهد گذاشت و از این حیث انتخاب تورچ مناسب از اهمیت بالایی برخودار است.
ساخت اسپلیت تی برخلاف ظاهر ساده انگارانه اش اما دارای پیچیدگی ها و متغیرهای تعیین کننده عدیده می باشد. در این نوشتار فقط به یکی از متغیرها در ابعاد کوچک آن اشاره رفت، اما با ابن وجود آثار منفی و آسیب زایی که همین متغیر کوچک می تواند داشته باشد را مرور کردیم و پی بردیم که همین آیتم می تواند چه تبعاتی به همراه داشته باشد. بنابراین فرایند ساخت اسپلیت تی را هرگز نباید ساده گرفت. این فیتینگ قرار است که برای مدت های مدید به عنوان ورودی انشعاب جدید ایفای کارکرد کند و از این حیث بی توجه به هر یک از این متغیرها می تواند کیفیت این کارکرد را به طرز مشهود و ملموسی زیر سؤال ببرد.