ساخت اسپلیت تی یکی از فرایندهایی است که با توجه به ویژگی های خاص این اتصال، واحدهای صنعتی کمتر ترغیب به ساخت آن می شوند. اتصال اسپلیت تی در ظاهر یک اتصال شاخه ای است که مجرای جدید برای انشعاب گیری روی خط لوله را فراهم می کند، اما در واقع امر برای ساخت آن متغیرهای متعددی را باید تحت نظر گرفت. بنابراین ساخت اسپلیت تی یک فرایند تخصصی بوده که فقط توسط سازندگان آشنا به کار و متبحر در زمینه استلزامات خطوط لوله قادر به انجام آن هستند.
شرکت پیشگام صنعت ابزار از عمئه سازندگان اتصال اسپلیت تی در کشور می باشد. البته آن چه این واحد صنعتی را به ساخت اسپلیت تی واداشت ماهیت پروژه های اصلی آن بود. پشیگام صنعت ابزار به عنوان مجری عملیات های انشعاب گیری از خططو لوله زنده، برای انجام انشعاب گیری در درجه اول نیازمند اتصال اسپلیت تی یا سایر اتصالات بود. از این رو می بایست نیاز خود در این زمینه را یا به خود کارفرما می سپرد و یا به سازندگان این اتصال مراجعه می نمود. اما به مرور و با توجه به حجم گسترده عملیات های انشعاب گیری، از آن جا که سفارش دهی و انتظار برای تحویل محصول از عوامل مخل در پیشبرد به روز عملیات محسوب می شد، و نیز از آن رو که کارفرمایان با الزاماتی که اتصال می بایست برای انشعاب گیری داشته باشد آشنایی نداشتند، ما متقاعد شدیم که خود وظیفه ساخت اسپلیت تی را نیز در کنار انجام عملیات انشعاب گیری خطوط لوله بر عهده بگیریم.
لازم به توضیح است ساخت اسپلیت تی برای انجام عملیات انشعاب گیری روی خط لوله زنده الزامات، محدودیت ها و ضوابط خاص خود را داراست که در صورت عدم توجه به آن ها تبعات سنگینی گریبان گیر سازنده آن خواهد شد. باید بر حس مختصات فنی مورد نظر مشتری فرایندهای طراحی و ساخت را به دقیق ترین شکل ممکن انجام داد تا هیچ ایرادی حین بهره برداری بروز پیدا نکند.
چنان که اشاره شد مقتضیات ساخت، فرایند طراحی و ساخت اسپلیت تی را ساده تر یا پیچیده تر می سازند. وقتی عملیات انشعاب گیری به صورت عمودی انجام می شود طبیعتاً اسپلیت تی ساخته شده دارای نیپل عمود بر پد خواهد بود و فرایند ساخت آن پیچیدگی کمتری دارد، اما زمانی که اتصال زاویه دار باشد شرایط دشوارتر خواهد بود. طراحی در این شرایط باید به گونه ای باشد که قطعات دستگاه انشعاب گیری بدون گیر کردن و درگیر شدن با جداره داخلی اسپلیت تی پیشروی و عقب نشینی را انجام دهند. بدیهی است هر چه اتصال کوچک تر باشد فرایند ساخت آن ساده تر خواهد بود، علی الخصوص این که هر چقدر سایز انشعاب اسپلیت تی از سایز لوله اصلی کوچک تر باشد، ساخت آن پیچیدگی کمتری خواهد داشت. نسبت سایز انشعاب به سایز لوله اهمیت اساسی در تدوین دستورالعمل ساخت اسپلیت تی خواهد داشت. در این خصوص باید بر حسب استانداردها و محاسبات لازم، فرایند جوشکاری، نوع الکترود انتخابی، تعداد پاس جوشکاری و مواردی از این دست را به دقت مشخص و جوشکار سازنده قطعه را در خصوص لزوم رعایت این الزامات کاملاً توجیه کرد.
در خصوص دیگر عوامل دخیل در ساخت این اتصال می بایست به متغیرهای فنی خط لوله اشاره کرد. طبیعی است هر چه سیال از نوع فرارتر و سیال تر باشد ساخت اتصال دقت و اهتمام بیشتری را می طلبد. برای مثال اگر سیال بخار باشد می دانیم که نشتی ذره ای بخار از یک سوراخ اسپلیت تی می تواند چه تبعاتی به همراه داشته باشد. علی الخصوص آسیب های وارده بر نیروی انسانی در نتیجه نشتی بخار امری است که بسیار تکرار شده است. سیال گاز نیز از دیگر موادی است که می بایست در خصو آن به اندازه کافی حساس بود تا با نشتی مواجه نشویم. علاوه بر فراریت بیشتر، وجه تمایز مهم بین گاز و سیالات مایع در آن است که حین نشتی گاز ممکن است اصلا متوجه بروز نشتی نشویم. در این شرایط سیال نشت شده می تواند در محلی تجمع کرده و تشکیل ابر گازی بدهد که همچون یک منبع انفجار عمل خواهد کرد. این ابر در صورت تصادم با کوچک ترین مورد قابل احتراقی به یکباره انفجار ایجاد کرده و به این ترتیب مجموعه و نیروی انسانی را به مخاطره خواهد انداخت.
افزون بر این، اگر قرار است این فیتینگ روی خطوط لوله حاوی سیالاتی نظیر بخار نصب شود نیز شرایط بسیار متفاوت خواهد بود. سیال بخار، یک سیال پرفشار و حاوی دمای بالاتر از ۴۰۰ درجه سانتیگراد است. لذا در خصوص ساخت اسپلیت تی روی خطوط لوله بخار باید سخت گیرانه ترین شرایط مد نظر قرار داده شود و در خصوص متغیرهای تعیین کننده در ساخت و آثار آن اغراق صورت گیرد. در ارزیابی ریسک فرایند ساخت و نصب این فیتینگ باید در خصوص مولفه های سه گانه شدت، وقوع و تشخیص بدبینانه ترین حالت ها مد نظر قرار گیرد تا اسپلیت تی با حداکثر ضریب ایمنی ساخته شود. البته این به معنای اعمال فشار نامتعارف به خط نخواهد بود. فرایند طراحی و ساخت اسپلیت تی نباید به گونه ای باشد که از متغیرهای تعیین کننده تخطی شود. معیار ساخت همان آیتم ها و داده های فنی ای هستند که از خط لوله حاصل شده اند، اما بحث بر سر آن است که در خصوص این متغیرها باید سخت گیرانه ترین حالات ممکن مد نظر قرار داده شود و هیچ گونه اهمالی در خصوص شان صورت نگیرد.
خط لوله بخار دارای فشار و دمای بالا می باشد و بسیاری موارد تحربه شده است که بروز نشتی ولو در ابعاد کوچک برنامه جاری مجتمع را بر هم ریخته است. مازاد بر آن این که ممکن است نیروی کار در جوار خط مشغول فعالیت باشند که در این صورت سیال می تواند آسیب های جدی و جبران ناپذیر بر ایشان وارد کند. بنابراین در خصوص شرایط خاص باید تدابیر خاص را مد نظر قرار داد.
در مقابل سیالاتی نظیر نفت خام و آب و … در این خصوص حساسیت کمتری را می طلبند. اول آن که این سیالات فراریت کمتری دارند و دوم این که قابل رؤیت هستند و اگر اسپلیت تی ساخته شده دچار نشتی و سوراخ شدگی باشد، به سرعت می توان محل نشتی را پیدا کرد و نسبت به رفع نشتی اقدامات لازم را به عمل آورد. خطری که از ناحیه سمی بودن سیال عملیات را تهدید می کند دیگر آیتمی است که در ساخت اسپلیت تی باید بدان توجه داشت. برای مثال سیال سمی و خطرناکی نظیر گاز ترش (H2S) را در نظر بگیرید که کوچک ترین نشتی از ناحیه آن می تواند به قیمت تلف شدن جان نیروی انسانی تمام شود. از این رو در ساخت اسپلیت تی برای خطوط لوله حاوی این گونه سیالات باید بسیار با دقت عمل کرد تا هیچ تهدیدی متوجه فرایند نباشد.
شرکت پیشگام صنعت ابزار تمامی مسائل ذکر شده و خیل عظیمی از مشکلات دیگر را در حین ساخت اسپلیت تی و بهره برداری از آن در نظر داشته و به همین دلیل توانسته است با تحویل و نصب بهترین اتصالات اسپلیت تی در طول سالیان متمادی نظر مشتریان را در خصوص کیفیت محصولاتش جلب کند. این شرکت اتصالات مذکور را در سایزهای متنوع ساخته و آن ها را روی خطوط لوله نصب کرده است. از اتصالات اسپلیت تی ۲و ۴ و ۶ اینچی گرفته، تا اتصالات سایز به سایز ۴۸ در ۴۸ اینچ، از زمره محصولات ما می باشند که همگی آن ها امروز دارند بدون ایراد به کارکرد خود روی انواع خطوط لوله ادامه می دهند.
اسپلیت تی– ساخت اسپلیت تی