اسپلیت تی با کوپن برگردان

ساخت اسپلیت تی و نصب آن روی خطوط لوله دارای الزامات و محدودیت هایی است که معیار این الزامات نوع استفاده ای است که از آن برده می شود. فیتینگ اسپلیت تی معمولاً در طراحی های پایپینگ مورد نیاز پیدا می کند، به این ترتیب که در مرحله انجام پایپینگ در نقاطی که نیاز به انشعاب گیری در آن ها وجود دارد خط لوله قطع شده و یک اتصال سه شاخه اسپلیت تی روی آن نصب می شود. البته ممکن است بر حسب شرایط فنی و اقتضائات کار به جای این فیتینگ لوله انشعابی را مستقیماً روی خط لوله اصلی جوشکاری کنند اما این کار برخی از مزایایی که نصب اسپلیت تی می تواند داشته باشد را ندارد؛ مهم ترین کمبود در جوشکاری مستقیم لوله روی خط عبارت است از فقدان ولو یا هر ابزار کنترلی و اندازه گیری دیگر روی خط انشعابی. اگر انشعاب گیری از طریق اسپلیت تی انجام شود می توان روی آن یک ولو نصب کرده و سپس لوله را روی آن قرار داد. در این صورت از طریف این ولو جریان سیال درون خط انشعابی کنترل می شود و به فراخور نیاز می توانیم آن را قطع یا فشار آن را کاهش دهیم. اما زمانی که لوله انشعابی مستقیما روی لوله اصلی جوشکاری می شود چنین راهکاری وجود نخواهد داشت.

اما یکی از مهم ترین کاربردهای اسپلیت تی در مسدود سازی خط و قطع جریان سیال از لوله از نقطه ای مشخص است. در این فرایند چهار اسپلیت تی روی لوله نصب و جوشکاری می شوند و سپس از طریق فیتینگ های اول و آخر یک خط فرعی موقتی برای ممانعت از قطعی جریان سیال نصب خواهد شد. سپس می توان بین دو فیتینگ اسپلیت تی میانی عملیات مسدودسازی خط و بر لوله را به انجام رساند.

اسپلیت تی برای کوپن برگردان
اسپلیت تی به منظور مسدود سازی خط از طریق کوپن برگردان نیز دارای کاربرد است.

از نکات بسیار مهمی که پس از اتمام عملیات مسدود سازی و تعمیر بخش بریده شده لوله خواهد داشت چگونگی احیای فرایند به نحوی است که بتوان ولوها را نیز از مجموعه خارج کرد. چنان که می دانیم پس از نصب هر فیتینگ اسپلیت تی حتماً باید یک ولو روی آن ها قرار گیرد تا انشعاب گیری و مسدودسازی روی آن انجام شوند. در صورتی که ولو وجود نداشته باشد نمی توان عملیات را انجام داد. دستگاه های مسدود سازی و انشعاب گیری حین نصب روی لوله قابلیت آب بندی تمام دارند اما زمانی که آن ها را باز می کنیم دیگر اسپلیت تی فاقد هر گونه ابزار مسدود کننده جریان سیال خواهد بود و به این ترتیب با برون رفت سیال مواجه خواهیم بود. این امر زمانی دشواری های بیشتری ایجاد می کند که فشار، درجه فراریت سیال  نوع آن آسیب رسان باشد. برای مثال اگر سیال درون لوله از نوع بخار باشد یا از نوع گازهای سمی کشنده نظیر گاز ترش باشد، در این صورت دیگر امکان چنین کاری وجود نخواهد داشت. لذا حتما می بایست روی اسپلیت تی ولو نصب کنیم. اما نکته این است که ممکن است نیاز باشد پس اط اتمام فرایند نیز ولو روی لوله باقی بماند. این امر در صورتی که می خواهیم جریان سیال را کنترل کنیم امری مفید است اما اگر قرار بر این باشد که خط برای آینده همچنان طبق عملکرد جاری خود فعالی کند باقی ماندن ولو روی فیتینگ اسپلیت تی هیچ توجیهی نخواهد داشت و جز هزینه یک ولو اضافی به علاوه هزینه های ناشی از تعمیرات و نگهداری پیگیرانه آن دستاوردی نخواهد داشت. بنابراین می بایست راهکاری برای خارج کردن ولو از مجموعه پیدا کرد تا بتوان از آن در جاهای دیگر استفاده کرد.

 

یکی از بهترین راهکارها به این منظور استفاده از کوپن بریده شده از لوله است. با استفاده از فرایند کوپن برگردان می توان اسپلیت تی را بدون نیاز به لوله آب بندی کرد. چنان که می دانیم در هر عملیات انشعاب گیری یک تکه از لوله که کوپن نامیده یم شود از لوله بریده می شود و به همراه دستگاه انشعاب لوله از مجموعه خارج می شود. می توان با استفاده از همین کوپن فرایند آب بندی را به انجام رساند. چنان که پیداست سایز این کوپن دقیقاً هم اندازه سایز اسپلیت تی و بخش بریده شده انشعابی است، بنابراین کوپن چنین قابلیتی را خواهد داشت. پس از اتمام فرایند مسدود سازی و بیرون آوردن پلاگ مسدود کننده از لوله، می توان ولو را بست و این بار کوپن را به یک پلاگ دیگر نصب کرد که وظیفه نگهداری کوپن درون اسپلیت تی را ایفا خواهد کرد. پس از نصب کوپن روی پلاگ مذکور، این مجموعه از طریق دستگاه انشعاب گیری بار دیگر روی ولو بسته می شود و فرایند پیشروی درون اسپلیت تی انجام می شود و در مکان مناسب محاسبه شده و مهندسی شده تثبیت می شود. حال و پس از تثبیت شدن کوپن برگردان دستگاه عقب نشینی کرده و از مجموعه خارج می شود. اکنون می توان گفت که لوله و اسپلیت تی بدون نیاز به ولو آب بندی شده است. بنابراین پس از اتمام فرایند فوق ولو را باز می کنیم و روی فلنج اسپلیت تی یک فلنج کور قرار می دهیم تا ضامن آب بندی مجموعه بدون نیاز به ولو باشد. در این صورت حتی اگر کوپن برگردان عملکرد نشتی گیری و آب بندی خود را به صورت تمام و کمال انجام ندهد، فلنج کور می تواند این وظیفه را به انجام رساند.

با استفاده از این فرایند ما می توانیم در تعداد ولوهای مورد نیاز برای مسدودسازی لوله صرفه جویی کنیم. چنان که اشاره شد در صورتی که به هیچ یک از انشعاب های چهارگانه گرفته شده نیازی نباشد، فرایند مذکور را می توان روی هر چهار اسپلیت تی پیاده کرد و به این ترتیب چهار ولو را باز کرد و برای استفاده های دیگر به انبار تحویل داد. لازم به ذکر است در صورت نیاز مجدد به ولو و انجام عملیات های جدید روی آن بخش از خط لوله دیگر مشکل و دشواری چندانی وجود نخواهد داشت و می توان به سادگی با باز کردن فلنج کور و نصب مجدد ولو نیاز کاربردی خود را تأمین کرد.

اسپلیت تی و کوپن برگردان
فیتینگ اسپلیت تی و کوپن برگردان نیاز به ولو را رفع میکنند.

البته فیتینگ های چهارگانه اسپلیت تی به عنوان اتصالات دائم در همان محل نصب شده باقی خواهند ماند و نمی توان آن ها را از مجموعه خارج کرد. البته نیازی به آن ها برای پروژه های دیگر نیز وجود نخواهد داشت چرا که چنانچه می دانیم هر فیتینگ اسپلیت تی دقیقاً متناسب با نیاز فنی و ایمنی لوله در آن نقطه مشخصی که فیتینگ قرار است نصب شود طراحی و ساخته می شود و در مکان دیگر قابلیت کاربردی نخواهد داشت. اسپلیت تی همواره حکم یک اتصال دائمی را خواهد داشت و به محض جوشکاری روی لوله باید از بهره گیری آن در عملیات ها و پروژه های دیگر صرف نظر کرد.